Debussy: Rodrigue et Chimène L. 72. Donna Brown (s. Chimène), Laurence Dale (t., Rodrigue), Hélène Jassoud (ms., Inez), Gilles Ragon ( Hernan), Jos´´van Dam (b., Don Diègue) e.a. met het ensemble van dev Opéra Lyon o.l.v. Kent Nagano. Erato 4509-98508-2 (2 cd’s, 1u. 49’33”). 1994
Rodigue et Chimène is de eerste operapoging van Debussy uit 1890/2. Het libretto hiervoor werd geschreven door Catulle Mendés naar Corneille’s tragikomedie Le Cid en de Spanjaard Castro, die ook Gounod, Bizet en Massenet inspireerde en in 1885 de première van Massenet’s opera Le Cid tot gevolg had. De handeling is uitgebreid beschreven in de recensie van Massenets Le Cid.
Debussy heeft het zich hier niet gemakkelijk gemaakt. Trouw aan zijn opvatting dat de muziek de uitdrukking moet zijn van het wezenlijke moet zijn, stelde hij zich een tekstdichter voor die ‘kwesties slechts half aanspreekt’. Dat leek hier niet helemaal te lukken en de listige, eerzuchtige Mendés moest zijn uiterste best doen om Debussy toch te overtuigen met het oud-Spaanse heldenepos.
Geen wonder dat Debussy in een brief aan zijn vriend Robert Godet noteerde: “Mijn leven is treurig koortsachtig vanwege deze opera waarin alles tegen me is…..”
De onvoltooide opera had moeten eindigen met een vierde tafereel waarin Chimène en Rodrigue in tegenstelling tot Romeo en Julia trouwen. Het heeft niet zo mogen zijn.
Drie jaar lang kwelde Debussy zich met deze materie en kwam er niet uit. Toen hij in 1892 Maeterlincks symbolische liefdesgeschiedenis Pelléas et Mélisande vond, was het definitief uit met Le Cid en zijn dertig andere operapogingen.
Rodrigue et Chimène is echter geen onvoltooide opera in de gangbare betekenis. Debussy liet het werk in particelvorm na met alleen een schetsmatige invulling van de orkestpartij. Later beweerde hij dat het manuscript per ongeluk was verbrand. Maar Cortot vond het terug en de Engelse musicoloog Richard Langham Smith stelde daarvan een klavieruittreksel samen dat later door de avant-garde componist Edison Denisov (1929-1996) tot een orkestpartij werd aangevuld.
Zo kon Kent Nagano in 1993 voor een eerste vertolking op hoog niveau dankzij alle betrokkenen – zangers en orkestmusici – zorgen. Dit is een ontdekking en een realisatie die zeer de moeite waard is.