Dall’Aquila: Ricercares nr. 101 ‘Laute jour’, 19, 15, 16, 18, 25, 21, 68, 70 Preambule nr. 71; Fantasieën (1536), nr. 23, ‘Vous usurpes’, nr. 29; La battaglia; ‘C’est a grand tort; J’ayme la cueur de m’amye; La traditora nr. 38, 38a-d; ‘Bernardo

Non puoi stare’ nr. 40. Sandro Volta en Fabio Refrigeri (lt). Brilliant Classics 95261 (47’33”). 2015

In de zestiende eeuw waren het Italië en Duitsland die letterlijk en figuurlijk de toon aangaven op luitgebied. Uit Italië zijn te noemen Francesco da Milano, Giacomo Gorzani, Vincenzo Galilei en deze Marco Dall’Aquila (ca. 1480 – 1538), zo genoemd omdat hij uit L’Aquila kwam. Veel is niet over hem bekend. Hij was een Venetiaanse componist, muziektheoreticus en luitenist die met name ricercares schreef; die term staat voor ‘uitzoeken’. Deze beginnen als regel eenstemmig in dansritme en vervolgen in contrapunt in de hogere en lagere stemmen door versieringen en imitaties toe te voegen.

Het recital begint met een geheimzinnige dans, de calvacha. Ook de burato is een dansvorm

Hij leefde in een interessante overgangsperiode van de luitgeschiedenis want tot in de eerste helft van de vijftiende eeuw overheerste het ovale eimodel, dat kortstondig werd opgevolgd door het appelmodel totdat rond 1500 het laatste stadium van de ontwikkeling met het amandeltype werd bereikt.

Ook het aantal snare is nooit constant gebleven, het varieerde van acht in de veertiende eeuw tot meer dan twintig in de achttiende, maar de tweekorigheid heeft zich lang weten te handhaven met uitzondering van de hoogste snaar, de chanterelle die enkelvoudig was bezet. 

Sandro Volti geldt als specialist op het gebied  van de Italiaanse luitmuziek uit Renaissance en barok, publiceerde daarover en wordt ook als uitvoerend musicus hoog aangeslagen. Dat stelt hij hier duidelijk en overtuigend onder bewijs. De bede duetten tot slot zijn gereconstrueerd door Denys Stephens. Daarin voegt Fabio Refrigeri zich competent bij Volta.

Jammer alleen dat deze cd slechts krap vijftig minuten muziek bevat.