Dvorak: Pianokwintetten nr. 1 op. 5 B. 28 en 2 in A op. 81 B. 155; Bagatellen op. 47/1-5, B. 79. Busch trio met Maria Milstein (v) en Miguel da Silva (vc). Alpha 403 (80’41”). 2017

Aangemoedigd door het grote succes van zijn vijfde bezoek aan Engeland in 1886, schreef Dvorak het jaar daarop zijn substantiële en opgewekte Pianokwintet nr. 2. Hij voorzag het van het nodige Slavische volksliedidioom. Ruim tien jaar eerder, in 1872 had hij al het driedelige Pianokwintet nr. 1 gecomponeerd. Maar ontevreden met het resultaat, vernietigde hij het werk. Doch ongeveer vijftien jaar later gebruikte hij een kopie om wat ‘verbeteringen’ aan te brengen. Daarmee kreeg het werk een volwaardiger karakter, klinkt het vrij ontspannen, maar bleef niettemin minder populair en bekend. Het is natuurlijk wel logisch beide kwintetten op één cd te combineren. 

Het schijnbare gemak en de vanzelfsprekendheid waarmee de muziek van het Pianokwartet nr. 2 uit 1889 verder vloeit, werd door de componist zelf ook goed aangevoeld. Hij gaf toe dat ‘de melodieën hem haast overstroomden’. Het Busch trio dat bestaat uit Mathieu van Bellen (v), Omri Epstein (p) en Ori Epstein (vc) en cellist Miguel da Silva lieten dat prachtig horen (Alpha 288).

Zou het nu, verder aangevuld met violiste Maria Milstein die prestatie herhalen in beide Pianokwintetten, opvallend genoeg beide in A-groot? Na een paar keer goed beluisteren kan het antwoord daarop een volmondig ‘ja’ zijn. Het musiceren klinkt weer even logisch, mooi afgewerkt en innemend. Luister maar eens naar de typische sfeer in de Dumka van Pianokwintet nr. 2 wordt opgeroepen om te ervaren hoe idiomatisch het spel is.

Als een soort toegift worden de vijf Bagatellen gespeeld die hier de status van niemendalletjes hebben verlaten. Het enige gemis is het harmonium in de Bagatellen, maar velen zullen hier de voorkeur geven aan de piano. Wie dat origineel wil horen kan goed terecht bij Jaroslav Tůma en het Panochka kwartet (Supraphon SU 3391-2).

Natuurlijk bestaan ook van de Pianokwintetten andere fijne opnamen, bijvoorbeeld van András Schiff met het Panocha kwartet (Teldec 0630-17142-2), Sviatoslav Richter en het Borodin kwartet (Philips 412.429-2) en Jan Panenka met het Smetana kwartet (Supraphon SU 4115-2), maar de Alpha uitgave doet niet of nauwelijks voor de mooiste daarvan onder.