Stradella: San Giovanni Crisostomo. Arianna Vendittelli (s., Eudosia), Matteo Bellotto (bs., Crisostomo), Filippo Mineccia (ct., Inviato di Roma), Luca Cervoni (t., Testo, Teofilo) en Nora Tabbush (s., consigliere) met het Ensemble Mare Nostrum o.l.v. Andrea de Carlo. Arcana A 389 (69’13”). 2014
Alessandro Stradella (1639 - 1682) behoorde tot de bekendste componisten uit zijn tijd. Toen hij in 1682 werd doodgestoken werd beweerd dat ‘een Orfeo was vermoord’. Het grootste deel van zijn oeuvre bestaat uit wereldlijke cantates, maar hij schreef ook een zevental oratoria en verschillende theaterwerken.
Van die oratoria is het eerste verloren. De overige zes behoren tot het genre oratorio volgare, oratoria in de streektaal. Het bekendst daar onder is San Giovanni battista over Johannes de Doper uit 1675, maar in San Giovanni Crisostomo worden we teruggevoerd naar de tijd waarin Giovanni Crisostomo als belangrijke kerkvader aartsbisschop van Constantinopel was. Daar uitte hij kritiek op het buitensporige gedrag van Aelia Eudosia, de echtgenote van keizer Arcadius die in het Augustaion, vlakbij zijn kathedraal, een monument voor haar oprichtte. Hij vergeleek haar met Herodias, de dochter van koning Herodes. Dat leidde tot de verbanning van Crisostomo.
Het oratorium is overgeleverd in een niet-originele manuscriptvorm waarin alleen de beide hoofdrollen zijn vermeld. Andere rollen zijn weggelegd voor Theophilus (Teofilo), de patriarch van Alexandr ie die een felle tegenstander was van Crisostomo en hier als slaafse volgeling van Eudosia wordt voorgesteld. Verder zin er rollen voor een door paus Innocentius uit Rome gezonden gezant (inviato) en een raadsman.
Het was destijds een gangbare praktijk dat daar vijf solisten aan deelnamen die behalve recitatieven en aria’s te zingen tevens de rol van het koor op zich namen, hoewel in dit werk slechts één koor zit. De kern van het niet erg dramatische werk ligt besloten in het conflict tussen Chrisostomo en Eudosia en het werk eindigt met een recitatief waarin de moraal van de geschiedenis wordt geuit: ‘Vergeefs hopen de goddelozen dat de dekmantel van het koningschap hen als schild zal dienen tegen extreem ongeluk en de macht van de almachtige God’.
Er bestaat nog een opname van dit werk door Claudio Astronio (Brilliant Classics 94847), maar deze van Andrea de Carlo voldoet aan hogere verwachtingen omdat de vertolking genuanceerder en indringender is.