Dallapiccola: Il prigioniero; Canti di prigionia. Phyllis Bryn-Julson (s). Jorma Hynninen (b), Howard Haskin (t) met koor en orkest van de Zweedse omroep o.l.v. Esa-Pekka Salonen. Sony SK 68323 (69’09”). 1995

Il prigonierio is een opera in één akte die werd geschreven in de nasleep van W.O. II en is een nieuwe benadering van het aloude thema van gevangenneming en ontsnappingspoging, een soort anti-Fidelio waarin niet het goede maar het slechte tenslotte overwint. Of een moderne Tosca zonder ook maar de kortste troost van een korte liefdesscène.

De dramaturgie had haast niet eenvoudiger gekund: een (anonieme) gevangene krijgt de kans om uit zijn cel te vluchten en een illusoire belofte op vrijheid om toch weer gevangen te worden genomen en ter dood te worden gebracht nadat hij heeft geleerd ‘dat de ultieme marteling bestaat uit hoop’.

In muzikaal opzicht staat het werk onder invloed van Bergs Wozzeck. De wild wisselende emoties van de gevangene worden weerspiegeld in een expressionistische muziektaal die binnen één akte in de vorm van een nachtmerrie een caleidoscopische reeks gedachten en gebeurtenissen toont en een messcherpe intensiteit bezit die we uit slechts weinig andere opera’s zo kennen. Ook de componist bleek niet in staat dit hoge niveau nog eens te bereiken.

Van het werk bestaan oudere versies uit de jaren vijftig van Hans Rosbaud (Arkadia CDAK 770 en Hermann Scherchen (Stradivarius STR 10034), maar deze vrij recente van SAlonen is de uitgave om te bezitten. Hoewel het om de registratie van een zaaluitvoering gaat, klinkt deze als een studio opname. Jorma Hynninen is een bekwame gevangene en hij wordt knap terzijde gestaan door Phyllis Bryn-Julson als zijn moeder en Howard Haskin als de groot inquisiteur. Esa-Pekka Salonen weet hoorbaar zin te geven aan de orkestpartij die niettemin soms een wat fragmentarische en onhandelbare indruk maakt. Koor en orkest reageren met veel finesse.

Een nuttige toegift vormen de Canti di prigionia.