Dutilleux: Correspondances; Celloconcert ‘Tout un monde lointain’’ The shadows of time. Barbara Hannigan (s), Anssi Karttunen (vc) met het Filharmonisch orkest van de Franse omroep o.l.v. Esa-Pekka Salonen. DG 479.1180 (66’54”). 2011, 2012.
Deze uitgave ontleent zijn grootste belang aan het nieuwste werk daarop van Dutilleux: Correspondances voor sopraan en orkest (2002/4), een opdrachtwerk van het Berlijns filharmonisch orkest. In de 6 delen daarvan – ‘Gong’, ‘Danse cosmique’, ‘Interlude’, ‘A Slava et Galina’, ‘Gong’ en ‘De Vincent à Theo’ – worden teksten van Mukherjee, Vincent van Gogh (vanzelfsprekend uit diens briefwisseling met zijn broer), Rilke en Solsjenitsin gebruikt. Dat alles voltrekt zich in 18’16”.
Beide andere werken waren zeker op cd al toegankelijk. Van het celloconcert beschikten we al over opnamen, uiteraard door Rostropovitch zelf (EMI 749.304-2, 567.867-2) en verder door Noras (Finlandia 3984-26836-2), Pergamentchikov (Chandos CHAN 9565), Mørk (Virgin 545.502-2), Queryas (Arte Nova 74321-92813-2), Harrell (Decca 444.398-2), Coppey (Aeon AECD 0861), Hoogeveen (RCO Live RCO 12004) en Noras (Warner 0927-49830-2, ook samen met The shadows of time, dat al van Tortelier (Chandos CHAN 9853), Plasson (EMI 557.143-2), Graf (Arte Nova 74321-80786-2) en Ozawa (Warner 0927-49830) voorhanden was.
Dit even dor boekhoudkundig om te illustreren dat het met de verbreiding van hedendaagse muziek niet alleen maar kommer en kwel is.
Ook in een zo geconcentreerd werk als Correspondances met zijn sterk associatieve karakter valt op wat voor zware eisen de componist aan zijn uitvoerenden op het punt van concentratie en exactheid stelt. Vooral de blazers en de slagwerkers, maar hier ook de zangers moeten hun vaak korte tussenwerpsels precies plaatsen zodat ze op betekenisvolle manier in het geheel passen.
Die gevergde extra zorgvuldigheid is een eis aan alle betrokkenen en gelukkig wordt daar hier behoorlijk aan voldaan. Barbara Hanigan draagt de kleine liederencyclus met bewonderenswaardig heldere, mooie stem voor.
The shadows of time (1997) bevat zinsneden uit het Dagboek van Anne Frank die door gaaf en ontroerend door drie kinderstemmen worden voorgedragen; ze doen het hart van de luisteraar bijna smelten zonder huilerig te klinken. Maar let ook op de mooi fraserende solotrompet, de kale octaven en de fraaie desintegratie aan het slot. Het Parijse orkest speelt gevoelig en met finesse. Geen wonder misschien wat Salonen heeft bij Dutilleux gestudeerd.
Het celloconcert (1970) werd door Rostropvitch rijk aan kleur en gevoelens heel virtuoos gespeeld, werd door Baudo voortreffelijk ondersteund en mag als super authentiek gelden. Van de overigen benaderden Pergamentschikov en Noras hem het dichtst; dat niveau wordt door Karttunen niet helemaal gehaald.