Elgar: Vioolconcert in b op. 61; Sospiri op. 70; Salut d’amour op. 12; Chanson de nuit op. 15/1. Nicola Benedetti met het Londens filharmonisch orkest o.l.v. Vladimir Jurowski c.q. Petr Limonov (p). Decca 485.0949 (58’ 43”). 2020

Elgars Vioolconcert uit 1910 is een van de weinige werken die de hele reikwijdte belicht van zijn complexe en raadselachtige persoonlijkheid. Het begint met een snoeverige vastberadenheid en eindigt met een uitbarsting van vreugdevolle hoop. Zo lijkt het althans. Elders horen we een diepe, bespiegelende melancholie, een haast pijnlijke nostalgie en aan het eind van het langzame deel een erotische teerheid. Alles lijkt doortrokken van een gevoel van spijt.

Dit zeer persoonlijke document is bijna een muzikale biecht van een componist die zelf violist was. Het biedt de solist gelegenheid om zijn of haar virtuositeit te laten horen, maar is ook een van de indrukwekkendste symfonische concerten sinds Brahms.

De sprookjesachtige cadens uit de finale, waarin de strijkers zachtjes tokkelend gitaar lijken te spelen, is een van Elgars briljantste en dichterlijkste vondsten. Geen wonder dat hij altijd trots is gebleven op deze compositie.

Elgars eigen opname uit 1932 met de zestienjarige Yehudi Menuhin (Warner n7243-566.994-2) is natuurlijk een klassieker, maar Albert Samson en Henry Wood (Naxos 8.110951) hadden toen al een diepere indruk gemaakt. Bij de nieuwere opnamen maakten vooral Gil Shaham (Canary Classics CC 06), Nigel Kennedy (EMI 556.596-2) en James Ehnes (Onyx ONYX 4025) veel blijvende indruk.

En nu is daar dan Nicola Benedetti, die al de aandacht op zich vestigde met haar debuut cd’s The silver violin (Decca 478.3529) en The violin (Decca 478.5338) en vervolgens met uitgaven van Schotse muziek op de cd Homecoming (Decca 478.6690) en vioolcomposities van Wynton Marsalis (Decca 485.0013), die zich nu aan het Elgarconcert en drie van diens miniaturen waagt.

Haar mooi volle, ronde toon is ideaal in de rusteloze, golvende solopartij die ze duidelijk met hart en ziel en in de juiste retrospectieve geest vormgeeft.

De drie stukken met pianobegeleiding vormen haast de keerzijde van het concert. Terecht zijn de vertolkingen wat overpeinzend en kalm. Vooral Sospiri lukte prachtig, met zo’n zijdeachtige toon voorgedragen, de andere werken klinken fris, maar soms even met een zucht.

Het loont om eens naar Benedetti’s YouTube item te kijken, want daar geeft ze ‘five video lessons’ over Salut d’amour. Wat voortdurend opvalt is het grote zelfvertrouwen dat Benedetti met haar sprankelende spel uitstraalt en waaraan Jurowski zijn eigen vorm van passie en engagement toevoegt.

Geen wonder dat zo een van de fijnste Elgar cd’s sinds lang ontstond. Ze herinnerde me in het Concert ook aan haar vrouwelijke collega Hilary Hahn (DG 474.873-2).