Eisler: Deutsche Sinfonie op. 50. Hendrikje Wangemann (s), Annette Markert (a), Matthias Görne (b) en Peter Lika (bs) met het Ernst Senff koor Berlijn en het Gewandhausorkest Leipzig o.l.v. Lothar Zagrosek. Decca 448.389-2 (65’59”). 1995

Al in 1935 had Hanns Eisler het idee om een grootschalig antifascistisch werk te schrijven. Het zou de Konzentrationslager Sinfonie moeten gaan heten. Een paar jaar later had hij twee begindelen klaar. Maar de Nazi’s en zijn emigratie staken een spaak in het wiel, zodat het lang bij een work in progress bleef.

Maar in 1959 klonk het werk waarvoor Brecht de meeste teksten had geleverd voor het eerst onder een nieuwe naam. Die teksten gaan van het grof intimiderende (“Alleen de klassenstrijd kan de massa’s in stad en land bevrijden”) tot het bitter ironische (“Indien God zich niet om de regen bekommert, waar bekommert hij zich dan wel om?”).

Eisler voegde het alles samen tot een reeks cantates voor verschillende solisten en koor met orkestrale tussenspelen in een stijl die af en toe herinnert aan anderen (Hindemith, Schönberg en soms ook Mahler) maar die bovenal opvalt door zijn helderheid en gemis aan bombast. Het cumulatieve effect is verrassend krachtig en tot slot zelfs ontroerend.

Het werk vond best terecht een plaatsje in Decca’s serie Entartete Musik. Voor de uitvoering past slechts bewondering; dit is een ideaal hulpmiddel om meer verdiende aandacht voor Eisler te wekken. Zo deze opname lastig verkrijgbaar is, kan worden uitgeweken naar Max Pommer (Berlin Classics BC 9326-2) of Inbal (Naïve V 5031).

Filmmuziek is te vinden in de Suites nr. 2-5 van het Ensemble Modern (RCA 74321-56882-2).