CD Recensies

FAGERLUND: KLARINETCONCERT, VIOOLCONCERT, DÖBLING, IGNITE E.A.

Fagerlund: Klarinetconcert; Partita voor strijkorkest en slagwerk; Isola. Christoffer Sundqvist met het Göteborg symfonie orkest o.l.v. Dima Slobodeniouk. BIS SACD 1707 (58’36”). 2008, 2010

 

Fagerlund: Döbeln. Sören Lillkung (b), Anu Komsi (s), Annika Mylläri (s), Lasse Penttinen (t) met het West Coast Kokkola Opera ensemble o.l.v. Sakari Oramo. BIS SACD 1780 (59’00”). 2009

 

Fagerlund: Vioolconcert Darkness in light; Ignite. Pekka Kuusisto met het Fins omroeporkest o.l.v. Hannu Linti. BIS SACD 2093 (56’56”). 2013

 

Een omschrijving als “Listening to Fagerlund’s first work for large symphony orchestra, Ignite (2009-2010), it is impossible to avoid visual associations. The colours, sudden transitions and fast pace of his writing captivate the listener in a way that is rare for contemporary music. Like some film directors, Fagerlund has created an immediately recognisable style of his own by blending a multitude of influences” kan zowel uitdagend als afstotend zijn om zich daadwerkelijk in de Finse componist Sebastian Fagerlund (1972) te verdiepen. In de luisterpraktijk blijkt dat gelukkig erg mee te vallen.

Voor zijn soloconcerten – die zijn er verder nog voor elektrische cello-, gitaar-, fagot- en altsax – laat de componist zich graag door zijn gekozen solist inspireren. In het klarinetconcert gaat dit om Christoffer Sundqvist voor wie een kleurig en veelbewogen werk ontstond. 

De Partita is een driedelig werk met de verduidelijkende delen ‘Ceremonia’ (ceremonie), ‘Risonanza’ (resonans) en’ Preghiera’ (gebed).

De titel van Isola (eiland) is te verklaren door een bezoek van de componist aan de Turku archipel waar vroeger een leprakolonie en een inrichting voor geesteszieken waren gevestigd wat voor de bijnaam ‘dodeneiland’ voerde. Tegenwoordig is het een idyllische toeristenattractie. Als gevolg klinkt de muziek van dit symfonisch gedicht afwisselend licht en donker, beweeglijk en verstild.

Bij Döbeln gaat het om een opera in twee aktes uit 2008/9 waarin op een libretto van Jusa Peltoniema het leven wordt geschetst van de Zweedse officier Georg, graaf von Döbeln (1758-1820) die tijdens de oorlog tussen Zweden en Rusland tijdens de slag bij Porrassiami door een kogel in zijn hoofd wordt getroffen. In 1808 wordt hij tot generaal bevorderd. In de opera gaat het over de herinneringen, fantasieën en de vooruitzichten van zijn moeizame verdere leven.

Het deels in het Zweeds, deels in het Fins gezongen werk kent elf, over vijf zangers verdeelde rollen, ook eentje van de Zweedse koning en  een hospik en wordt begeleid door piano, strijkkwintet, blazers en slagwerk. De zangers komen uit de rijen van Finlands fine fleur vocalisten en Sakari Oramo leidt het geheel met vaste hand.

Het vioolconcert Darkness in light werd in 2012 geschreven. Die ondertitel legt een link met Haruku Murakami’s korte verhaal Vuurvlieg. Het gaat om het citaat: “De dood is niet het tegendeel van leven, maar maakt daar deel van uit.” Het klank- en expressiebereik is inderdaad erg groot en de solist wordt in dat en technisch opzicht behoorlijk zwaar belast, maar  de zeer virtuoze Kuusisto brengt het er knap vanaf om het concert levensecht te maken en hij roept bijzondere beelden op. In de begeleiding vallen de hoge blazers en het heldere slagwerk op; Linto begeleidt alsof deze muziek zijn dagelijks werk is.

Ook Ignite (2010) is zoals Isola een symfonisch gedicht. In het werk waarin we vluchtig ook worden herinnerd aan composities van de Zweed  Tommy Andersson, gaat het opnieuw om licht en donker. Het werk heeft iets spiraalvormigs met muziek die eerst vanuit een levendig begin kalmeert en dan weer feller wordt naar de turbulente finale toe.

Op Alba ABCD 231 zingt Anu Komsi nog het ruim 6 minuten durende Fagerlunds Noorderlichten.