Gerhard: The Dueña. Susannah Glanville (s), Claire Powell (ms), Neill Archer (t), Eric Roberts (b), Richard van Allan (bs) met Opera Notrth koor en Northern Philharmonia o.l.v. Antoni Ros-Marba. Chandos CHAN 9520 (2 cd’s, 2u. 28’08”). 1996

Roberto Gerhard (1896-1970) werd in Barcelona geboren en had een Zwitser-Duitse vader en een Elzasser moeder. Hoewel hij als Catalaan was geboren en getogen, had hij een kosmopolitische kijk op de wereld. Na zijn studie bij Granados en Pedrell belandde hij enkele jaren in Wenen en Berlijn als leerling van Schönberg.

In Barcelona raakte hij bevriend met Miró en Casals en werd hij een stuwende kracht van de artistieke avant-garde in Catalonië. Na de Spaanse Burgeroorlog  vluchtte Gerhard in 1939 naar Frankrijk en vestigde hij zich later in Engeland.

Zijn vroege composities verwijzen expliciet naar de Spaanse en Catalaanse cultuur. Die stil kwam in de jaren 1940 tot volle wasdom en culmineerde in het ballet Don Quixote en de opera The Dueña. Die opera gaat over Donna  Luisa die verliefd is op Don Antonio, maar van haar vader moet trouwen met de haar onbekende Don Don Isaac. Luisa wordt vervolgens geholpen door de dueña, haar gouvernante, die met haar van kleren wisselt, zodat ze eenvoudig uit haar vaders huis kan ontsnappen en de dueña haar eigen kansen op een voordelig huwelijk aanzienlijk kan vergroten.

Knap zoals hier op effectieve manier Spaanse dansen, volksmuziek zijn verbonden met barokke vormen en ook met twaalftoonsmuziek. In 1949 werd deze opera door BBC radio uitgezonden met Peter Pears en in 1969 vroeg de componist aan David Drew om de opera voor het theater geschikt te maken.

De erfenis van Schönbergs serialiteit hadgezorgd voor een radicale kijk op het componeren, waardoor Gerhard in de jaren ’60 in de muzikale avant-garde werd opgenomen en daar brede erkenning kreeg. Pas na de dood van Franco werden zijn werken weer in Spanje gespeeld en werd hij daar erkend als een van de belangrijkste Spaanse componisten.

The Dueña is een Spaanse opera naar een Britse komedie van Richard Sheridan over de huwelijksmarkt in achttiende eeuws Sevilla. Het beste huwelijk is dat tussen Engelse prosodie en Iberische muzikale streektaal. Deze opera, die als een meesterwerk kan gelden, gaat over misdaden tegen conventies, de kracht van de ware liefde en het geluk dat iemand kan overkomen die slim genoeg is om zijn kansen te grijpen.

De uitvoering door de Northern Opera bruist van het leven en doet volkomen recht aan dit prachtwerk. Susannah Glanville vertolkt de hoofdrol prachtig en Claire Powell is een innemende, maar ook sluwe Dueña.