Goebaidoelina: Vioolconcert Offertorium; Hommage à T.S. Eliot. Gidon Kremer (v) met het Boston symfoni orkest o.l.v. Charles Dutoit c.q. Christine Whittlesey (s), Gidon Kremer (v), Isabelle van Keulen (v), Tabea Zimmermann (va), David Geringas (vc), Alois Posch (cb), Eduard Brunner (kl), Klaus Thunemann (fg) en Radovan Vlatković (hrn). DG 427.336-2, 471.625-2 (69’27”). 1988

Sofia Goebaidoelina kwam uit de grote schaduw van de voormalige Sovjet Unie en zegt zelf sterk door Schönberg en Webern te zijn beïnvloed, niet zozeer vanwege hun seriële principes, maar door het besef dat zelfbeschikking de basis moe zin van het werk van iedere componist.

Bij haar is dat beslist het geval. Ze studeerde in Kazan en Moskou en raakte bevriend met Shostakovich. Het Sovjet regiem beschuldigde haar echter van onmogelijk progressieve composities en in 1979 werd haar verboden om die muziek buiten de Sovjet Unie te propageren. Dat regiem had Shostakovich en andere componisten die verkozen in een eigen idioom te componeren al jaren dwars gezeten.

Offertorium, een vioolconcert uit 1980, is waarschijnlijk Goebaidoelina’s succesvolste werk. Het gaat om een vioolconcert dat net als bijvoorbeeld Messiaens Turangalila vooral een symfonie is: het voldoet qua omvang, maar zeker niet qua opbouw of de manier waarop het zich presenteert: frasen en antwoorden worden door orkest en solist over en weer gekaatst alsof het bezwarende bewijsstukken zijn waar iedereen vanaf wil. De viool gebruikt veel van zijn blootliggende passages om zijn eigen wereld te verkennen, vaak tot de toppen van zijn muzikale kunnen. Plotselinge oprispingen uit het orkest worden gecompenseerd door – voor deze componiste karakteristieke - merkwaardige, zo niet vreemde instrumentale combinaties.

Dit is dus ook voor de luisteraar een ‘moeilijke’ opgave; veel intensief luisteren helpt. Gidon Kremer was vrijwel eigenhandig verantwoordelijk om grotere bekendheid te geven aan deze compositie. Zin overtuiging en duidelijke waardering voor de serieuze esthetiek worden ideaal overgedragen.

Het Octet voor sopraan, 2 violen, altviool, cello, contrabas, klarinet, fagot en hoorn Hommage à T.S. Eliot uit 1987 is in dit geval een dierbare herinnering aan Kremers Lockenhaus kamermuziekfestival waaraan Isabelle van Keulen enthousiast als musicienne meewerkte en schrijver dezes als ontvankelijke luisteraar.