Glass: Études boek I nr. 1-10 en II nr. 11-20. Maki Namekawa. Orange Mountain Music 0098 (2 cd’s, 2u. 04’28”). 2013

Glass: Études boek I nr. 1-10. Philip Glass. Orange Mountain Music OMM 009 (48’47”). 2002

Glass schreef zijn twintig études vanzelfsprekend om een veelheid van tempi, texturen en pianotechnieken nader te onderzoeken, maar ook om zelf een betere vertolker te worden. Door zijn minimalistische componeerstijl met een voorkeur voor snelle toonladders, energieke arpeggio’s, gesyncopeerde ritmes en talloze herhalingen lijkt deze  vorm ideaal geschikt voor de étude.

Daarom is het eigenlijk nogal verrassend, dat het tot midden jaren negentig duurde voordat hij het eerste zestal schreef. Toen hij zelf in 2002 het eerste tiental opnam, had hij de eerste zes van het tweede boek al klaar. Geen wonder dat deze werken sterk verbonden zijn met Glass als componist en als interpreet.

De tweede étude is ook onder de naam Echorus bekend in een arrangement voor twee violen en strijkorkest (Daniel Hope en Chié Peters net het Berlijns kamerorkest o.l.v. Simon Halsey op DG 479.0571); Namekama speelt dit stuk met preciese passie. Knap ook hoe zij vaardig in snel tempo en contrastrijk nr. 6 uitvoert en in nr. 10 zowel de motorische als de melodische kant raakt en in nr. 11 de volle dynamiek van de vleugel benut. Nr. 13 heeft met zijn diverse ritmische structuren iets van een minuscule opera. 

De études uit boek II zijn over het geheel minder virtuoos van aard. Zelf zei Glass daarover dat ze als vanzelf vanuit de muziektaal voortvloeien. Dit betekent wel enigszins een verlies aan subtiliteit en spontaniteit. Maar wel bijzonder is de laatste en langste étude nr. 20 (10’25”) die zijn gegeven ontleent aan de eerder voor de film Visitors van Godfrey Reggio geschreven muziek waarin kracht en schoonheid hand in hand gaan.

Wat Maki Namekawa hier als geheel presteert, verdient de grootste bewondering. Vanwege het enorme dynamische bereik van de opname moest wel enige malen de hand naar de volumeknop van de versterker.

Het is goed dat er van boek I ook een opname is van de meester zelf, maar zijn spel heeft niet in gelijke mate de grote verdiensten van zijn fantastische Japanse Aimard leerling Namekawa. Er zijn ook mij onbekende opnamen van Nicolas Horvath (Grand Piano GP 690, 2 cd’s) en Bojan Gorišek (Audiophile Classics APC 101061).

De Nederlandse harpiste Lavinia Meijer die eerder al bewerkingen van Metamorphoses, The hours en Glassworks opnam (Channel Classics CCS SA 33912) heeft intussen materiaal voor een dubbel cd The Glass Effect, waaronder uiteraard études aangeleverd. We zijn benieuwd ……