Gorecki: Strijkkwartetten nr. 1 op 62 Already it is dusk, 2 op. 64 Quasi una fantasia en 3 op. 67 …songs are sung. Royal string quartet. Hyperion CDA 67812 (2 cd’s, 2u. 44’41”). 2010

Gorecki: Strijkkwartet nr. 3 op. 67 …. Songs are sung. Dafo kwartet. DUX 1302 (48’37”). 2016

Een diepere indruk dan met zijn Symfonie nr. 3 zal Gorecki wel nooit maken, maar ook zijn drie strijkkwartetten maken veel indruk. Juist in zijn latere leven hield hij zich met dit genre bezig. In het eendelige Strijkkwartet nr. 1 uit 1988 liet hij zich inspireren door het Renaissance motet Het schemert reeds en voegde aan de geestelijke tinten wereldse volksmuziek toe. Beethoven was met zijn Mondscheinsonate op. 27/2 de inspiratiebron voor het vierdelige kwartet nr.  2 Quasi una fantasia uit 1991 met een largo in teersfeer, een vrij agressief decisi, een zangerig arioso en een fatalistisch allegro. 

De Russische dichter Velimir Chlebnikov (1855-1922) stad met zijn ‘liederen worden gezongen’ aan de wieg van het vijfdelige Strijkkwartet nr. 3 uit 1995, dat net als de Symfonie nr. 3 het karakter van een klaagzang heeft en tenslotte in het niets oplost. In het derde deel is een motief uit Strijkkwartet nr. 2 van Szymanowski verwerkt en lijkt meer op een apotheose dan op een naspel. Het is best nuttig om deze drie kwartetten als een officieuze trilogie te beschouwen.

Dit drietal werken werd  geschreven voor het Kronos kwartet dat ze ook opnam (Nonesuch 7559-79319-2), maar daarmee een te nuchter-zakelijke indruk wekt. Het is daarom goed dat twee Poolse strijkkwartetten zich over deze materie ontfermen. Daar kent men de verschrikkingen van W.O. 2 nog en die van de Sovjet terreur en laten die meespelen in veel emotioneler vertolkingen.

Het uit Izabella Szalaj-Zimak en Elwira Przybylowska (v), Marek Czech (va) en Michal Pepol (vc) bestaande Royal Quartet brengt toegewijd en mooi opgenomen de strijkkwartetten op niveau tot leven. Wie genoeg heeft aan nr. 3 kan terecht bij het iets sneller spelende Dafo kwartet van Justyna Duda en Danuta Augustyn (v), Aneta Dumanowska (va) en Anna Armatys (vc).