Górecki: Strijkkwartetten nr. 1 op. 62 ‘Już się zmierzscha’ (Het schemert al) en 2 op. 64 ‘Quasi una fantasia’; Genesis I op. 19/1 ‘Elementi’. Tippett kwartet. Naxos 8.573919 (60’54”). 2017

Górecki: Sonate voor 2 violen op. 10; Strijkkwartet nr. 3 op. 67 ‘Piesni Spiewaja. Tippett kwartet. Naxos 8.574110 (74’20”). 2019

Symfonie nr. 3 werd snel Górecki’s populairste werk en toonde de donkere kant van de maan in de klassieke cd wereld met een verkochte oplage van ruim een miljoen stuks. Maar er is natuurlijk meer van zijn gestaalde muziek.

De componist omschreef zichzelf als een odludek, een kluizenaar.Het is nogal opvallend dat ten tijde van het tot over Polen uitgestrekte Sovjet regiem Poolse componisten als Serocki, Baird, Penderecki en Górecki meer vrijheid hadden (of namen) om te experimenteren. Na die tijd trad ontspanning in, ook op muziekgebied en kregen lyrische aspecten meer ruimte.

Net als de Sonate voor 2 violen behoort Elementi uit 1962 tot zijn vroegste werken en daarvan is Elementi weliswaar heel geconcentreerd, intens en niet zo aanlokkelijk. De drie intrigerende Strijkkwartetten werden sinds 1988 voor het Kronos kwartet geschreven en vertonen duidelijk blijken van een nieuwe fase in zijn muziek. Alleen de grote contrasten bleven behouden.

Kenners van Górecki’s muziek zijn vertrouwd met bij hem vaak voorkomende facetten als open kwinten, lang aangehouden motieven en de juxtapositie van dissonante en consonanten. Maar ook Beethoven en Szymanowski vertonen nog hun invloed, net zoals de in Zuid-Polen waar de componist vandaan komt bekende volksmuziek. 

Wie niet reeds beschikt over de opnamen van het Kronos kwartet (Nonesuch 7559- 79319, 799933) vindt daarvoor hier een heel goed, lager geprijsd alternatief van het uit John Mills en Jeremy Isaac (v), Lydia Lowndes-Northcott (va) en Bozidar Vukotic (vc) bestaande Tippett kwartet.