Gesualdo: Tenebrae factae sunt. Hilliard ensemble. ECM 843.867-2 (2 cd’s, 2u. 03’31”) 1990

Gesualdo: Tenebrae (Gedeelten). Nordic voices. Chandos CHAN 0763 (68’26”). 2009

Gesualdo moet een zeer religieus iemand zijn geweest. Hij was onder meer een grote bewonderaar van zijn oom Carlo Borromeo (de latere Sint Carlo Borromeo), een leidende figuur achter het Concilie van Trente and een beschermheer van Palestrina.

Ongeveer een kwart van Gesualdo’s oeuvre bestaat uit kerkmuziek en hoewel deze muziek somber en ingetogen van aard is in vergelijking met zijn madrigalen, blijkt er toch meer persoonlijk gevoel uit en is sprake van meer overdaad dan bij zijn tijdgenoten.

Motetten met weinig hoopgevende en/of boetedoening behandelende teksten vormen het leeuwendeel van deze klaagzangen. Ze houden mogelijk verband met zijn eigen situatie en ze vormen het grootste deel van deze gewijde werken. In stilistisch opzicht wordt het door Palestrina gegeven patroon gevolgd maar dan wel met af en toe verrassende tempoveranderingen die even de meditatieve rust verbreken. 

Zijn belangrijkste religieuze compositie en het dichtst in de buurt van zijn madrigalen in een reeks responsoria voor de lijdensweek uit 1611: de ‘Responsoria et alia ad officium hebdomadae santctae spectantia’. 

Het Hilliard Ensemble geeft de volledigste uitvoering van dit materiaal en de uitvoering daarvan is om door een ringetje te halen: oprecht maar niet overdreven demonstratief en heel goed ook in termen van frasering en intonatie.

Wie kwantitatief niet zoveel ambieert maar hoge kwaliteit verlangt, kan goed terecht bij de Nordic Singers.