CD Recensies

HOVHANESS: SYMFONIEËN NR. 2, 50, 66 E.A.

Hovhaness: Symfonieën nr. 2 op. 132 Mysterious mountain, 66 op. 428 Hymn to Glacier Peak, 50 op. 360 Mount St. Helens; Storm on Mount Wildcat op. 2/2. Liverpool filharmonisch orkest o.l.v. Gerard Schwarz. Telarc CD 80604 (71’40”). 2002

 

Alan Hovhaness (1911-2000) is een vreemde eend on de bijt van de Amerikaanse muziek. Hij publiceerde meer dan vierhonderdvijftig, bijna vijfhonderd werken, inclusief zevenenzestig symfonieën. Zijn muziek wordt vaak als ouderwets beschouwd, maar misschien was hij in sommige opzichten zijn tijd wel vooruit.

De mengeling van Westers contrapunt (vooral polyfonie uit de Renaissance) en Oosterse tradities (zoals volksmuziek uit zijn vaderland Armenië) was een voorbode van werken van ‘heilige minimalistische’ componisten als John Tavener en Arvo Pärt.

Zijn Symfonie nr. 2 die in opdracht van Leopold Stokowski werd geschreven en in 1955 door hem in Houston werd gedirigeerd bij de première, werd zijn waarschijnlijk bekendste werk. Dat begint met een hymne, warm van toon, die een geheimzinnige doch rustgevende sfeer schept. Oude en exotisch klinkende harmonische buigingen, fluitend klinkende houtblaasinstrumenten en zachtaardige carillons verfraaien de sfeer.

Het contrast komt van een knappe dubbele fuga in twee delen; de eerste is uitgebreid lyrisch en de tweede springt met grote sprongen ademloos verder. De rust keert terug in de finale in de vorm van een zangerige melodie die heen en weer vloeit als de hoge bogen van een kathedraal.

Van Fritz Reiner is een prachtige opname van deze symfonie nr. 2 uit 1958 bekend (RCA 09026-61957-2), maar die cd bevatte ook werken van Prokofiev en Stravinsky terwijl deze nieuwere opname geheel aan Hovhaness is gewijd.

Dat de componist herhaalde malen min of meer dezelfde symfonie schreef, wordt aangetoond in de beide andere die hier klinken. Er is sprake van een overdaad aan sing-song fuga’s en modale, hymne-achtige melodiek die haast voorspelbaar is. Dat krijg je met veelschrijvers. Maar het dient wel gezegd te worden dat zeker het eerste deel van de Mount Saint Helen’s symfonie uit 1982 beter is als primitieve uitbeelding van een vulkaanuitbarsting.

Ook Hymn to Glacier Peak (1992), de op één na laatste symfonie van deze componist, is een aantrekkelijk stuk dat in de finale zijn hoogtepunt bereikt.

Alle waardering verder voor de toegewijde verklankingen van Schwarz die eerder al in Seattle (Delos DE 3711) werken van Hovhaness registreerde.