Hellendaal: Concerti grossi op. 3 nr.1-6. Andrew Manze (v) met het EG barokorkest o.l.v. Roy Goodman. Channel Classics CCS 3492 (73’15”). 1991

Hellendaal: Concerti grossi op. 3 nr.1-6. Combattimento Consort o.l.v.Jan Willem de Vriend. NM Classics 92019 (74’28”). 1991

Men kan erover strijden wie compositorisch belangrijker was in de achttiende eeuwse Nederlandse muziekwereld: de geheimzinnige, laat herontdekte Unico Wilhelm graaf van Wassenaer (1692-1766) of de naar Engeland getogen Pieter Hellendaal (1721-1799). Objectief bezien wint Hellendaal het waarschijnlijk omdat hij een grote rol speelde en productiever was.

De in Rotterdam geboren Hellendaal was een breed gevormde musicus die al op jeugdige leeftijd organist werd van de Utrechtse Nicolaikerk en eind jaren 1730 naar Italië ging om in Padua bij Tartini vioolles te nemen. Terug ditmaal in Amsterdam begint hij zijn vioolsonates op. 1 en 2 te schrijven. Als op. 3 zijn vervolgens de hier besproken, in 1758 gepubliceerde 6 ‘Grands concerts’ als op. 3 aan de beurt.

Begin 1752 vestigt Hellendaal zich in Londen als violist en leraar, later keert hij vooral ter wille van een betere bestaanszekerheid weer terug in het organistenberoep zonder het componeren er aan te geven.

De onderhavige Concerti grossi zijn geheel naar het model van Corelli/Händel maar munten uit door een opvallende grilligheid en verfijning die eerder aan rococo muziek dan aan barokdito doet denken. Het resultaat is een aardig gecontrasteerd, speels idioom dat gelukkig wat eigens heeft en waarnaar het met genoegen te luisteren is.

Twee vrijwel gelijktijdig gemaakte, nogal vergelijkbare opnamen staan daarvoor ter beschikking. De iets mooier klinkende opname van Goodman toont vooral de lichtelijk behaagzieke, elegante kant van Hellendaal, terwijl De Vriend (met luit en orgel als basso continuo) met een iets kleiner ensemble de muziek wat gedetailleerder en pittiger weergeeft. Beide cd’s zijn eigenlijk evenzeer de moeite waard.