Hindemith: Symfonie Mathis der Maler; Symfonie in Es. NDR Symfonie orkest Hamburg o.l.v. Christoph Eschenbach. Ondine ODE 1275-2 (67’32”). 2013

In 1933 begon Hindemith aan een opera die is gebaseerd op het leven van de beroemde zestiende eeuwse schilder Matthias Grünewald die een tijd afstand had genomen van zijn religieuze patronen en die in de Dertigjarige Oorlog de kant van de boeren had gekozen. De geschiedenis van Grünewald  belicht het dilemma van iedere kunstenaar: moet artistieke integriteit boven politiek geweten worden verkozen? Dit thema was zeer relevant in de tijd dat Hitler aan de macht kwam. 

De componist was zich heel goed bewust van het controversiële karakter van de opera, maar hoopte toch het regime voor zich te winnen, wat uiteraard niet het geval was. Ter voorbereiding op een geplande opvoering produceerde hij eerst een op de opera gebaseerde geabstraheerde symfonie.

Aanvankelijk leek die strategie te werken, want de drie delen van de symfonie die Grünewalds beroemde altaarstukken uit Isenheim uitbeelden, werden in maart 1934 in Berlijn uitgevoerd. Maar reeds in december dat jaar werd de componist aangevallen door Goebbels die hem persona non grata verklaarde, waarna de componist eerst in 1938 naar Zwitserland verhuisde en later naar de V.S. emigreerde.

De warme, uitdrukkingsvolle tonale taal van deze symfonie vormt een behoorlijke omslag met zijn scherpere stijl van vóór de Nazitijd.

Bij de vele opnamen van het werk waaronder eentje onder leiding van de componist (DG 427.407-2 uit 1955) was het vooral die van Claudio Abbado (DG 447.389-2) die de diepste indruk maakte. Daar komt nu deze intense, weelderige Hamburgse opname bij. Deze is gekoppeld met de veel minder bekende symfonie in Es die mooier klinkt en minstens zo goed is gespeeld als door Hindemith zelf met het Concertgebouworkest (Q-Disc 97017).