Hartmann, de en Gurdjieff: Pianowerken. Alain Kremski. 1988/90,
Deze eind jaren tachtig opgenomen en begin jaren 2000 heruitgeven serie bestaat uit elf delen, waarvan er vier zijn beluisterd:
1. Voyage vers des lieux inaccessibles. V 4884
2. Chercheurs de vérité. V 4885
3. Récits de la resurrection du Christ. V. 4886
4. Méditation. V 4887
5. Musiques des Sayyids et des derviches. V 4888
6. Rituel d’un ordre soufi. V 4889 (69’24”)
7. Derviches trembleur. V 4890
8. La première prière du derviche. V 4880 (68’00”)
9. Les cercles. V 4881
10. Hymne pour le Jour de Noël. V 4882 (72’03”)
11. Retour de voyaga. V 4952 (62’08”)
De Oekraïnse (later naar de V.S. geëmigreerde) componist Thomas de Hartmann (1885-1956) en de Georgische filosoof en mysticus Georges I. Gurdjieff (1866-1949) raakten geboeid in Oosterse verhalen en muziek, zoals dat bij meer Russische componisten het geval was (Borodin, Rimsky). Bij andere werd er lichte kitsch van gemaakt, hoewel dat lang authentiek werd geacht (Ketelbey), maar een paar Franse componisten maakten van het exotische wat bijzonders. Roussel in zijn opera Padmavati, Koechlin in Les heures persanes en Schmitt in La tragédie de Salome.
Bij Gurdjieff en de Hartmann komen we in een sfeer van bescheiden sfeerklanken: apart maar niet echt bijzonder, waarbij de Hartmann heeft getracht Oosterse melodieën te verwerken die Gurdjieff tijdens zijn omzwervingen in Azië hoorde. De melodiek stamt uit het Midden Oosten, maar de muziek bezit een uitgesproken laatromantische Russische smaak.
Het gaat om betrekkelijk simpele, ongekunstelde muziek die door Kremski met het nodige gevoel worden geladen. Soms lijkt het wel of hij even in gebed is verzonken.
Deze reeks bevat niet de volledige pianowerken van het koppel, maar het schijnt dat hier de beste daaruit zijn geselecteerd en Kremski doet al het mogelijke om deze muziek recht te doen.
Daarin is hij niet alleen. In dezelfde periode ontfermde ook Elan Sicroff (EG EEGCD, 10 cd’s) zich over deze muziek. Gedeelten daarvan zijn ook door Frederic Chiu (Centaur 3468) en Keith Jarrett (ECM 1174) opgenomen. Het voordeel is dat de schijfjes van Kremski afzonderlijk verkrijgbaar zijn, terwijl men bij Sicroff meteen aan tien stuks is gebonden.