Hellstenius: Like objects in a dark room; Concert voor viool, slagwerk en strijkorkest nr. 2 In memoriam; Matre: Vioolconcert; PreSage. Peter Herrestjal (v) met het Stavanger symfonie orkest o.l.v. Rolf Gupta. BIS SACD 2152 (70’08”). 2015 

Skog: Vioolconcert nr. 1; Nilsson, A.: Vioolconcert. Cecilia Zilliacus met het Helsingborg symfonie orkest o.l.v. Anna-Maria Helsing c.q. Västerås Sinfonietta o.l.v. Frederik Burstedt. dB Productions DBCD 179 (63’50”). 2016

Met de opkomst van meer en meer voortreffelijke Scandinavische violisten – Vilde Frang voorop – groeit interessant genoeg ook het aantal vioolconcerten. In dit geval komen die uit Noorwegen en Zweden. Nauwelijks was het teruggevonden concert van Halvorsen besproken, of Anders Nilsson (1954), Henrik Hellstenius, Ylva Skog(1963) en Ørjan Matre (1979) in volgorde van geboortejaar dienen zich aan.

Hellstenius schreef een vrij kort en bondig eendelig Vioolconcert ter herinnering aan zijn twee jaar eerder overleden moeder, vandaar de onderitel, maar van opgelegd rouwbeklag is nauwelijks sprake. Voor de begeleiding heeft hij alleen een strijkorkest en wat extra slagwerk nodig. Maar binnen een korte periode van tweeëntwintig minuten gebeuren in het klein veel dingen, zodat het goed luisteren en herhalen geboden is om de weg te vinden in dit welsprekende spinnenweb.

Zijn Like objects in a dark room is een zeer goed te verdragen avant gardistischer stuk.

Matre studeerde bij Hellstenius en is veel meer melodiegericht. Zijn tweedelige werk ademt de sfeer van Szymanowski en heeft best wat dissonanten, maar groeit organisch zodat de luisteraar het proces goed kan volgen. Naarmate het werk vordert, wordt het geanimeerder.

De titel van Matre’s PreSage is afgeleid van van een minuscuul fragment uit ‘Cortège du sage’ van Stravinsky’s Sacre du printemps. Hij verwerkt het doorzichtig en teer totdat het tegen het eind nog een agressief karakter krijgt.

Skogs Vioolconcert maakt in stilistisch opzicht een geavanceerder indruk en tendeert naar een gepassioneerd minimalisme. Het eerste deel is opvallend lang en afwisselend dromerig en ruig. Het mooist is het sostenuto con delicatezza. 

Het Vioolconcert van de jongste in het gezelschap Nilsson begint met een rustige solo, discreet begeleid maar dra wordt de sfeer levendiger in het driedelige werk dat een aangenaam melodieus karakter en iets van een impulsief karakter vertoont. Er zijn ook momenten van ongeduld en van de solist wordt zeker de nodige virtuositeit verlangd. 

Al deze werken zijn de moeite waard om bekend mee te raken en ze zorgen voor een welkome afwisseling van het vioolconcerten menu.

Zonder de partituren erbij te hebben, maken de diverse uitvoeringen een heel goede indruk. Zowel Peter Herrestjal als Cecilia Zilliacus spelen met een duidelijk voelbare inzet en een grondige kennis van de werken die ze voordragen.