Haydn: Mis nr. 14 in Bes Harmoniemesse H. XXII/14; Salve regina in E H. XXIIIb/1. Nancy Argenta (s). Pamela Helen Stephen (ms), Mark Padmore (t), Stephen Varcoe (b) met het Collegium musicum 90 o.l.v. Richard Hickox. Chandos CHAN 0612 (58’52”). 1996

Een aardige confrontatie leveren Haydns vroegste koorwerk uit 1756, het Salve regina, en zij laatste, de Harmoniemesse uit 1802. Die bijnaam dankt de mis een de overvloedige bezetting met houtblazers. De figuurlijk aanwezige kloof tussen beide werken is qua meesterschap en expressiviteit erg breed. Maar beide voldoen wel aan de formele liturgische opvattingen uit hun tijd en vormen de uitdrukking van Haydns diepe geloof.

Hickox en zijn musici treffen het klimaat van een positief spirituele energie raak. De tempi zijn levendig, de ritmen veerkrachtig en de mis krijgt iets van symfonische vaart mee, zeker in het ‘Gloria’ en ’Credo’. Opvallend zijn de plotselinge omzwaai naar As in de recapitulatie van het ‘Benedictus’ en de overgang van D naar Bes aan her begin van ‘Dona nobis pacem’. Dramatisch zijn de ongeventileerde trompetten.

Met haar onschuldige stem treft Nancy Argenta sterk in ‘Et incarnatus est’. Maar ook in het oppervlakkiger Salve regina zijn haar coloratuurkunsten te bewonderen. De Maria antifoon klinkt op Italiaanse wijze elegant, maar bevat ook dramatische contrasten.

Natuurrijk zij er heel wat meer opnamen van de Harmoniemesse. Denk aan Harnoncourt (Teldec 3984-21474-2), Kuijken (Duitse Harmonia Mundi 05472-77337-2), Gardiner (Philips 475.101-2), Jansons (BR Klassik 40357190010-2), Kuijken (Duitse Harmonia Mundi 05472-77337-2) en Weil (Sony 499583-2), maar Hickox zorgde voor een van de tot nu toe mooiste.