Haydn: Symfonieën nr. 6 in D., H. I/6 ‘Le matin’, 7 in C H. I/7 ‘Le midi’ en 8 in G H. i/8 ‘Le soir’; Mozart: Serenade nr. 6 in D  KV. 239 ‘Serenara notturna’. Il giardino armonico o.l.v. Giovanni Antonini. Alpha ALPHA 686 (78’36”). 2020

 

Het is natuurlijk toeval dat de meeste productieve periode van de achttiende eeuwse symfonie begint met een zonsopgang. De Symfonie nr. 6 die Haydn in 1761 componeerde voor het hof in Esterházy was de eerste die hij schreef voor prins Nikolaus Esterházy voor wie hij bijna dertig jaar werkzaam was en de symfonische geschiedenis begon te veranderen.

De betrekkelijk geïsoleerde plaats van het hof ‘dwong me om origineel te worden’, zei Haydn later. In ‘Le matin’ is te horen over welk meesterschap Haydn als dertigjarige al beschikte. Oppervlakkig bezien gaat het om een model van de vierdelige symfonie, maar het gaat om meer dan een bestaande vorm te vullen. Na zes maten langzame inleiding als zonsopgang blijkt uit het verdere verloop dat Haydn niets vanzelfsprekend vond. Hij voegde steeds inhoud aan de vorm toe.

Toch op pad is het ook geen wonder dat na ‘Le matin’ ook ‘Le midi’ en ‘Le soir’ volgden.

En telkens zijn er leuke verrassingen die niet zelden van de hoorns komen. Het opmerkelijke is inderdaad dat de componist telkens even een instrument een solo geeft. Niet alleen de viool, de fluit en de hobo, maar ook als duet, bijvoorbeeld van fagot en contrabas in het trio van het derde deel en de cello in de finale. Zo kon hij zijn werkgever de grote kwaliteit van het orkest tonen.

Van dit drietal Symfonieën beschikten we al over opnamen van o.a.  Concentus musicus Wenen o.l.v. Nikolaus Harnoncourt (Teldec 2292-46018-2), The English Concert o.l.v. Trevor Pinnock (Archiv 423.098-2), de Philharmonia Hungarica o.l.v. Antal Dorati (Decca), de Academy of ancient music o.l.v. Christopher Hogwood (Oiseau Lyre 433.661-2), La petite bande o.l.v. Sigiswald Kuijken (Accent ACC 24272), het Freiburgs Barokorkest (Harmonia Mundi HMC 901767), de Philharmonia Hungarica o.l.v. Antal Dorati (Decca 421.627-2). Die waren deels ‘traditioneel’, deels ‘authentiek’.

Nu zorgt Giovanni Antonini met Il giardino armonico voor een nieuwe versie met  ‘oude instrumenten’ die met een aantrekkelijk vlotte toets en een milde glimlach zorgt en daarmee een bijzondere plaats inneemt. Fijn dat er ook nog ruimte was  voor Mozarts Serenata notturna, een royale toegift van 12’52” die bij de anderen ontbreekt en Antonini een voordeel oplevert.