Holten: ‘Schlagt sie tot!’ Dietrich Henschel, (bs, Maarten Luther), Thomas Volle (t., Philip Melanchton), Reinhard Hagen (bs, Lucas Cranach), Jakob Högström (b., Georg Spalatin), Magnus Loftsson (t., Andreas Karlstadt), Conni Thimander (t., Landgraaf Philip van Hessen), Stefan Dahlberg (b., Erasmus, Zwingli). Inger Dam-Jensen (s., Barbara Cranach), Emma Lyrén (ms., Katharina vonn Bora)  e.a. met koor en orkest van de Opera Malmö o.l.v. Patrik Ringborg. Dacapo 8.226706/7b (2 cd’s, 2u., 35’31”).  2020

 

De Deense componist Bo Holten (1948) werd niet alleen gefascineerd door Gesualdo, met de opera Gesualdo shadows als gevolg (Dacapo dvd 2.110428), maar ook door de kerkhervormer Maarten Luther (1483 - 1506) die na zijn benoeming tot moraaltheoloog aan de universiteit van Wittenberg in opstand kwam tegen misbruiken binnen de R.K. kerk en zijn leven als reformator voortzette. 

Hij was een charismatische, compromisloze figuur die op heel gedreven manier zijn opvattingen introduceerde en daarmee via het lutheranisme ook succes had tot buiten eigen land. Maar het was ook een moeilijke man, vol innerlijke demonen, soms heel stekelig, geliefd en gehaat.

De nieuwe opera van Holten op libretto van Eva Sommestad Holten tekent niet alleen een scherp portret van de reformator en niet van zijn leer, maar ook weer wel van de tijd der boerenoorlogen, religieus fanatisme en trekt die lijn door naar het heden met  zoveel religieus fanatisme, geloofsstrijd en desastreuze politieke ontwikkelingen. Er wordt in dit muziekdrama een idee gegeven van de verwarde en verwarrende menselijke emoties - agressie voorop - in een wereld die door tal van grote, dreigende veranderingen in vuur en vlam staat. Heel provocerend en relevant dus en een esthetisch, didactisch succes omdat niet alleen de positieve kanten van Luther worden getoond.

Zo kan ook vijfhonderd jaar reformatie worden gevierd; Holten gebruikt daarvoor o.a. psalmmelodieën van Luther.