Hammerschmidt: Geestelijke vocale muziek. ‘Jauchzet ihr Himmel’, ‘Schaffe in mir, Gott, ein reines Herz’, ‘Singet dem Herrn ein neues Lied’, ‘Herr, mein Gott, wie groß sind deine Wunder’, ‘O Vater aller Frommen’. ‘Deutsches Magnificat’, ‘Suite in zu 5 Stimmen’, ‘Ehre sei Gott in der Höhe’, ‘Freude, Freude, große Freude’, ‘Das ist je gewisslich wahr’ uit Musikalischer Andachten deel 4, ‘Alleluja! Freuet euch, ihr Christen alle’, ‘Das Wort ward Fleisch’, ‘Erster Fleiss Suite à 5 in g voor blazers (bew). Knapenkoor Hannover, Spirit of Gamba en Ecco la musica o.l.v. Heinz Hennig. Ars Musici AM 1225-2 (72’42”). 1995

 

Andreas Hammerschmidt (1611 - 1675) behoorde in Duitsland tot de belangrijkste componisten van religieuze muziek in het midden van de zeventiende eeuw. Tegenwoordig wordt hij overschaduwd door Schütz, die door hem zeer werd bewonderd en voor wie hij een lofgedicht schreef.

Zijn geboortedatum staat niet precies vast, maar dat hij werd geboren in het Boheemse Brüx staat vast, evenals dat hij tot een protestante familie behoorde. Tijdens de Dertigjarige Oorlog werd Bohemen weer katholiek en daarom besloot de vader van Hammerschmidt om naar Freiberg in Saksen te verhuizen.

Ook over de muzikale vorming van de componist is weinig bekend. In Freiberg leefden ook de componisten Christoph Demantius en Stephan Otto, maar of hij bij hen studeerde?

In 1635 werd Hammerschmidt benoemd als organist van de Petrikirche. In die tijd publiceerde hij zijn eerste bundel met instrumentale Suites, ‘Erster Fleiß’. In 1639 verhuisde hij naar Zittau waar hij organist werd van de Johanneskirche. Daar ontstond het grootste deel van zijn oeuvre. Zijn taken waren veelomvattend: hij moest componeren, koren leiden, lesgeven. Dat legde hem in financieel opzicht geen windeieren. Aan het begin van de jaren 1670 ging zijn gezondheid snel achteruit en hij overleed in 1675; op zijn grafzerk prijkt de titel ‘Orfeus van Zittau’.

Gek genoeg liet hij geen orgelwerken na, maar daarvoor heel wat vocale werken in de Italiaanse ‘concertato’ stijl. De ‘Motettae unius et duorum vocum’ uit 1649 bevatten twintig gewijde concerten voor één of twee stemmen met b.c, waarvan 18 met Latijnse tekst. De ‘Kirchen- und Tafelmusik’ uit 1662 is een verzameling van 12 gewijde concerten voor twee tot vijf stemmen, twee tot zes instrumenten en b.c. plus tien concerten voor solostem met instrumenten. De teksten zijn doorgaans aan de bijbel ontleend meteen voorkeur voor het Boek der Psalmen uit het Oude Testament. Onder de Concerten uit 1662 bevinden zich stukken met bekende titels, zoals ‘Vom Himmel hoch’ en ’Nun lob mein Seel den Herren’. 

De hier opgenomen werken tonen goed de inventiviteit van Hammerschmidt aan. De teksten zijn levendig geïllustreerd in de muziek. 

Gelukkig kan deze opname van harte worden aanbevolen. Eindelijk is Hammerschmidt behoorlijk ‘op de kaart gezet’ en leren we zijn historische belang zien. Gelukkig zijn de uitvoeringen heel goed. De jongensstemmen mengen goed met de instrumenten en brengen waar nodig onderling nuttig contrast aan.