Haydn: Missen nr. 9 in C H. H. XVII/9 Missa in tempore belli, Paukenmesse,  10  in Bes H. XXII/10 Messa sancti Bernardi von Offida Heiligmesse, 11 in d H. XVII/11 Missa in angustiis, Nelsonmesse, 12 in Bes H. XVII/12 Theresienmesse, 13  in Bes H. XVII/12 Schöpfungsmesse en 14 in Bes H. XVII/14 Harmoniemesse. Joanne Lunn (sopraan), Donna Brown (sopraan), Ruth Ziesak (sopraan), Sally Bruce-Payne (mezzosopraan), Sara Mingardo (alt), Bernarda Fink (alt), Topi Lehtipuu (tenor), Peter Butterfield (tenor), Christoph Prégardien (tenor), Brindley Sherratt (bas), Gerald Finley (bas), Oliver Widmer (bas) met het Monteverdikoor en de English baroque soloists o.l.v. John Eliot Gardiner. Philips 475.101-2 (3 cd’s, 238’15”). 2002

Haydn was een devoot iemand en het is daarom geen wonder dat heel wat van zijn beste muziek te vinden is in zijn religieuze werken. Als componist van kerkmuziek werd hij een poos gehinderd door een keizerlijk edict uit 1783 dat verbood om een orkest te gebruiken voor liturgische muziek. Maar toen dat werd opgeheven kon hij na 1796 voor zijn missen en andere koorwerken profiteren van een grotere ervaring en meer levenswijsheid. Dat leidde tot ongemeen krachtige en diepgevoelde werken met als bekroning het laatste zestal missen die hij op bestelling van prins Nikolaus Esterházy ter gelegenheid van haar verjaardag schreef. Ze kregen alle een passende, haast voor zichzelf sprekende bijnaam mee.

Waar Bruno Weil zich vooral over de eerdere missen en andere kerkmuziek ontfermt (Sony 66260 en 53368) en waar Hickox (Chandos CHAN 0592, 0599, 0612, 0633, 0640, 0645, 0667, 0674)  en  Willcocks (Decca 448.518-2) ooit alle missen opnamen, concentreert Gardiner zich op dat belangrijke laatste zestal.

Zijn kracht als vertolker van deze muziek schuilt in de manier waarop hij de momenten van individuele schoonheid integreert in een symfonisch geheel en de kracht waarmee hij de oorspronkelijkheid van deze werken aan het licht brengt. De invloeden van de Napoleontische oorlogen zijn duidelijk hoorbaar in het martiale gebruik van trompetten en pauken. Hij verliest ook geen moment het zicht op het inherente drama en beschikt behalve over zijn langzamerhand met roem overladen koor en orkest ook over een aantal goed toegeruste jonge solisten.

Eigenlijk staan van deze groep werken op het ogenblik geen mooiere uitgaven – zeker ook wat de geluidskwaliteit betreft – ter beschikking.