Holst: The planets op. 32; Matthews: Pluto, the renewer; Saariaho: Asteroid 4179: Toutatis; Pintscher: Richting Osiris; Turnage: Ceres; Dean: De val van Komarov, 1836 Komarov. Berlijns omroepkoor en Berlijns filharmonisch orkest o.l.v. Simon Rattle. EMI 359.382-2 (2 cd’s, theoretisch 94’51”, in de praktijk 84’25”). 2006
Ook al is Pluto als planeet in september 2006 door een internationaal astronomencongres weer tot dwergplaneet, in de muzikale actualiteit van Colin Matthews zou hij een hogere rang kunnen innemen dan de asterioïden van Kaija Saariaho, Matthias Pintscher, Mark-Anthony Turnage en Brett Dean. Zo kreeg Holst die zich in 1916 aan de toen ontdekte zeven pleneten hield achteraf dus toch gelijk.
In de praktijk is ‘Pluto, the renewer’ een nogal extreem, maar ook wat gemakkelijk geconcipieerd stukje van ruim zes minuten van de Britse modecomponist Colin Matthews. De andere nieuwe bijdragen die ook ongeveer vijf tot acht minuten duren, zijn interessanter en eerder beschouwend dan dramatisch van aard. Vooral de Finse, in Parijs levende Saariaho leverde een fascinerende, sfeervolle bijdrage die recht doet aan de complexe bewegingen van Toutatis. Pintschers Osiris lijkt wat misplaatst in dit verband als eerbetoon aan de Egyptische godin die heerseres van de onderwereld werd. Maar zijn bijdrage bezit wel persoonlijkheid (en een prachtige trompetsolo). Ceres van Turnage verraadt jazzinvloeden, De val van Komarov is een gestaag crescendo, eindigend in mooie trillers en dan volkomen stilte.
Rattle maakte in 1980 met het Philharmonia orkest al een opname van The planets (EMI 575.868-2 met destijds de delen Venus en Mercurius als hoogtepunten in een mooi, maar niet geweldig geheel. Zijn Berlijnse orkest zal nog wel leden hebben die meespeelden in de opname van Karajan uit 1981 (DG 439.011-2) met meer impact en hoogtepunten: Mars, opnieuw Venus, Mercurius en Uranus.
En Rattle anno 2006? Beter, spectaculairder, gloedvoller dan in de vorige uitvoering en vooral treffender in de zachtste gedeelten, met name natuurlijk aan het slot van Neptunus. Heel goed over het geheel als deze opname slaagde, lijkt hij toch niet geheel de versies van Dutoit (Decca 460.606-2) en Gardiner (DG) te kunnen verdringen.
Een raadsel bood het vijfde bandje op de tweede cd met de titel ‘Enhanced element – The making of the planets & Asteroids’. Het leek in eerste instantie heel passend in een groot zwart gat te zijn verdwenen. De cd speler herkende het namelijk niet, de dvd speler evenmin. De kleine lettertjes uit de achterpagina van het bijbehorende boekje brachten de oplossing: dat stukje van ruim tien minuten moet via de computer worden afgespeeld. Daarvoor moest eerst Quick Time worden geactualiseerd en daar had ik helemaal geen zin in zodat ik dat gedeelte aan de ware liefhebbers overlaat. Waarom zo moeilijk?