Händel: Music for the royal fireworks HWV. 351; Concerti per due cori nr. 1 in Bes HWV. 332, 2 in F HWV. 333 en 3 in F HWV. 334. Zefiro o.l.v. Alfredo Bernardini. Duitse Harmonia Mundi 88697-36791-2 (68’41”). 2006
Händel: Music for the royal fireworks HWV. 351; Holst: Military band suites nr. 1 in Es op 28/1 en 2 in F op. 28/2; Bach, J.S.: ‘Gravement’ uit Orgelfantasie in G BWV 572. Cleveland symphonic winds o.l.v. Frederick Fennell. Telarc CD 80038 (43’39”). 1978
Händel: Music for the royal fireworks HWV. 351; Water music HWV. 348/50. Concert des nations o.l.v.Jordi Savall. Astrée E 8512, ES 99220 (73’36”). 1993
Slechts een paar weken na de première van Solomon vond een andere spectaculaire Händelpremière plaats. Deel uitmakend voor de viering van de vrede van Aken in 1749 werd in Londens Green Park een ruim 30m breed podium opgericht en werd Händel door koning George II gevraagd om een suite te schrijven voor een groots vuurwerk; hij had immers al vuurmuziek gecomponeerd voor zijn opera Atalanta.
Er was een conflict over de orkestratie: Händel wenste ook strijkers, de koning stond op ‘martial instruments’. Wat bij de uitvoering 27 april precies werd gebruikt, is onduidelijk, maar er is sprake van negen trompetten, 26 hobo’s, 12 fagotten en drie stel pauken voor een zesdelige suite. De generale repetitie op 21 april verliep naar wens met een orkest van zo’n honderd man dat voor een menigte van ruim 12 duizend mensen optrad en het verkeer in Londen lam legde. Het spektakel begon om 23.00 uur en eindigde om 02:00 de volgende morgen. Dat late begin had te maken met het bijeenbrengen van zoveel musici; dat lukte pas nadat alle concerten en opera’s waren afgelopen. Maar op de feestdag zelf ging het mis met het vuurwerk:
“The rockets succeeded mighty well; but the wheels, and all that to compose the principal part, were pitiful and ill-conducted…. And then, what contributed to the awkwardness of the whole, was the right pavilion catching fire, and being burnt down in the middle of the show.”
Aan het eind van de vertoning stormde Servandoni, de ontwerper van dat pavilioen, met getrokken zwaard af op de ‘Comptroller of fireworks’.
Maar de muziek van Händel bleef eeuwenlang stoer overeind en behoort nog steeds tot zijn pakkende, briljante schepping die mooi illustreert wat Beethoven over Händel zei: “Hij weet met eenvoudige middelen grootse effecten te bereiken”.
Speciaal deze ceremoniële muziek van Händel vaart wel bij een energieke en forse aanpak. Daarvoor zorgt om te beginnen Jordi Savall die het niet zozeer om verfijning en zuiver geluid gaat als wel om het realiseren van een pittig klankbeeld in soms schrille kleuren. Heel mooi in de sfeer van het gebruik van oude instrumenten of kopieën daarvan.
Bernardini werkt mooi langs dezelfde lijnen, maar gaat iets subtieler te werk.
Wie geen bezwaar heeft tegen ‘gewone’ instrumenten zal veel genoegen beleven aan de briljante uitvoering van Fennell.
Er zijn vanzelfsprekend ook heel mooie, anders gekoppelde uitvoeringen die het proberen waard zijn: Pinnock (Archiv 453.451-2), King (Hyperion CDA 66350), Niquet (Glossa GCD 921606) en Warchal (Naxos 8.550109).