Haydn: Strijkkwartetten nr. 37 in b, 38 in Es, 39 in C, 40 in Bes, 41 in G en 42 in D H. III 37/42. Quatuor Mosaïques. Naïve E 8801 (2 cd’s, 2u. 01’21”). 1996/7

De zes in 1781 gecomponeerde kwartetten uit op. 33 zijn niet minder complex dan die uit op. 20, maar ze hebben een lichter karakter. De werken zijn opgedragen aan de toekomstige Russische tsaar Paul II, vandaar dat ze bekend staan als de Russische kwartetten. Ze tonen Haydn in zijn meest luchthartige en speelse manier. Een feit dat wel is toegeschreven aan zijn liefdesaffaire met een de Italiaanse zangeres Luigia Polzelli. De arioso achtige langzame delen van enige kwartetten zouden een soort eerbetoon of liefdesverklaring aan Luigia kunnen zijn.

Bijnamen weerspiegelen de grillige luimigheid van sommige van deze werken. Nummer twee, De Grap, heeft een laconiek laatste deel met een coda waarin plotselinge stiltes geen idee geven wanneer het werk echt is afgelopen.

Nummer drie, het aardigste werk uit de reeks met de bijnaam De Vogel, dankt die bijnaam aan de versieringen die het hoofdthema uit het eerste deel opsmukken en de trillers uit het trio uit het tweede deel.

Nummer 5 heeft de onwaarschijnlijke bijnaam Hoe gaat het met u? Op basis van de beginfrase, maar opmerkelijker is het werk door de verlangende aard van het cantabile gezongen langzame deel.

Geen kwartet lijkt momenteel beter toegerust om deze werken in optima forma te laten klinken dan het Quatuor mosaïques. Zoveel engagement waarmee zoveel karakter en kleur wordt gedemonstreerd, zulke mooie dynamische nuancen, zoveel puntigheid als hier wordt getoond, is niet alledaags. Dat blijkt bijvoorbeeld bij vergelijking met het Kodály kwartet (Naxos 8.550788/9).