CD Recensies

HINDEMITH: CELLOSONATES E.A.

Hindemith: Variations on an old English nursery song; Solocellosonate nr. 3 op. 25; Stukken voor cello en piano nr. 1-3 op. 8; Cellosonate nr. 3 op. 11. Judith Ermert en Daan Vandewalle. Fuga Libera FUG 713 (64’10”). 2013

Hoewel de altviool zijn eigen instrument was, wist Hindemith natuurlijk ook goed raad met de grotere broer van dat instrument, de violoncello La belle dame sans merci. De jonge Duitse celliste die hier haar cd debuut maakt en daarvoor wijselijk een componist koos waarmee ze zich duidelijker en fraaier kan profileren dan met massaal opgenomen cellowerken van andere componisten, presenteert hier composities van de jongere Hindemith. Ze begint haar recital met het luchtige thema met twaalf korte variaties over An old English nursery song (‘A frog he went a-courting’) uit 1941 om meteen het vooroordeel dat te loochenstraffen dat Hindemith voornamelijk taaidroge muziek schreef.

De Solosonate uit 1922 kan worden gezien als een werk met gelijktijdige neobarokke en expressionistische achtergrond. Dat blijkt enerzijds uit het gebruik van een objectiverende baroktaal die echter is gekruid met expressionistische chromatiek en veel open kwinten. Het werk behoort tot de grote groep solocellostukken die begon bij Bach en die intussen via Kodály, Hindemith, Sessions, Ligeti en Sculthorpe tot in het heden reikt. Vier van de vijf delen werden op één avond in 1922 geschreven als onderdeel van een wedstrijd in Donaueschingen, een vijfde werd later toegevoegd.

De 3 Stücke op. 8 uit 1917 tonen ons een volrijpe, inventieve componist van 22. Met toen al geen gebrek aan zelfvertrouwen.

De driedelige Cellosonate op.11/3 uit 1919 had best het nummer 1 mogen dragen (er volgden nog een Small sonata in 1942 en de Sonate in E uit 1948). Een in zoverre ongewoon werk doordat het middendeel een programmatisch karakter heeft met subtitels ‘Im Schilf’ en ‘Trauerzug und Bacchanale’ die teruggaan tot gedichten van Walt Whitman die in liedvorm in op. 14 terugkeren.

In expressief opzicht zit dit programma vol afwisseling, maar belangrijker is natuurlijk dat het met groot technisch kunnen en een juist gevoel voor de variabele expressie tot klinken wordt gebracht door dit tweetal goed op elkaar ingespeelde jonge musici. Voeg daarbij een mooi geslaagde, in de passende akoestiek van een zaal in het Gents Conservatorium gemaakte opname en applaus is alom verdiend.

Ook anderen hebben deze werken vastgelegd, maar dan meestal verspreid tussen stukken van andere componisten. Alleen Justus Berger en Siegfried Mauser hebben eerder, in 1995, de complete werken voor cello (en piano) vastgelegd op Wergo WER 60144/5-50.