Haydn: Die sieben letzten Worte unseres Erlösers am Kreuze (Strijkkwartetten nr. 50-56 op. 51 nr. 1/7 H. XX/2. Casals kwartet. Harmonia Mundi HMC 90. 2162 (60’14”). 2013

Deze uitgave vormt een goede aanleiding om de aan dit werk in zijn diverse verschijningsvormen gewijde Vergelijkende Discografie nog eens door de tekstverwerker te halen en daarbij vooral de kwartetversie voorop te plaatsen.

Deze prachtige vertolking laat mooi horen dat het werk het beste in zijn kleinste vorm voor strijkkwartet tot zijn recht komt omdat de vier stemmen zo precies het harmonische en thematische materiaal bepalen, beter dan in de orkestrale- en oratoriumvorm gebeurt.

Het Casals kwartet laat alle ruimte aan het volledige bereik van de pathos en de eerbiedige verering van de muziek zonder in die opeenvolgende langzame delen ook maar een ogenblik de spanning en de expressie te laten verslappen. Zoals gebruikelijk bij dit kwartet is het ensemblespel zeer hecht, maar krijgt de spontaniteit ook alle ruimte.

Dat duidelijk een verhaal wordt verteld, blijkt al heel duidelijk in het grave vierde deel, ‘Mulier, ecce filius tuus’ en in de afsluitende finale, het presto ‘Il terremoto’.

De dramatiek komt alleen daar tot uiting en de elders onderliggende spiritualiteit wordt niet nodeloos beklemtoond, ook door spaarzaam vibrato toe te passen. Het is mede die betrekkelijke eenvoud die zo’n oprechte indruk maakt en die deze opname hoog doet stijgen op het lijstje met favorieten, waarop ook het Rosamunde kwartet (ECM 461.780-2), het Fitzwilliam kwartet (Linn CKD 153), het Quatuor mosaïques (Astrée E 8803) en het Kodály kwartet (Naxos 8.550346) prijken.