India, d’: Primo libre de madrigali. La Venexiana o.l.v. Claudio Cavina. Glossa GCD 9020908 (49’05”). 2010

India, d’: Terzo libre de madrigali. La Venexiana o.l.v. Claudio Cavina. Glossa GCD 920903 (57’24”). 1997

Zijn jeugdc en zijn muzikale opvoeding genoot Sigismondo d’India (ca. 1582 – ca. 1629) in Napels waar Gesualdo een van zijn medestudenten was. Hij behoorde tot de voorhoede van de door Monteverdi begonnen nieuwe bewegingen als componist toonde hij al gauw zijn grote expressieve vermogen.

De noordelijke en de zuidelijke Italiaanse madrigaaltraditie stuiten op elkaar in de figaar van d’India. De datum 1666 van de publicatie van zijn eerste band laten horen dat hij tot de belangrijkste figuren op dit gebied behoorde. Op dat ogenblik waren de meerderheid van de madrigalen van Monteverdi en Gesualdo al gepubliceerd. De invloed van beide is hoorbaar.

Luister naar ‘Felice chi ti miro’ om te ervaren wat voor een hoog niveau d’India bereikte. Elders krijgt men soms de indruk dat een gevoel of een frase nadrukkelijker had kunnen worden geuit door La Venexiana, maar er wordt heel zuiver gezongen.

Zijn derde band met madrigalen vertoont een grote overeenkomst met Monteverdi’s vijfde. Beide bevatten een basso continuo en eindigen met madrigalen waarin de onafhankelijke bas een belangrijke rol speelt. 

De vooruitblikkende werken vormen een structuur die wordt gekenmerkt door een polariteit tussen hoge en lage stemmen die typisch werd in de zeventiende eeuwse Italiaanse vocale muziek.

Ook de keuze van de teksten van Tasso en Guarini is kenmerkend en de muziek heeft een nogal retorisch en lichtelijk gefragmenteerd karakter.

Als geheel behandelt La Vexiana de 14 madrigalen uit de eerste en 20 uit de derde band volbloedig en zorgt voor een weldadige intensiteit. Dit is zowel in dramatisch als in ontroerend opzicht een geslaagd project.

Wie een andere mooie collectie madrigalen van deze componist wil horen, kan terecht bij Concerto suave en Maria Cristina Kiehr (Harmonia Mundi HMC 90.1774). Ook de moeite waard is een uitgave met Amico hai vinto; Diana; Misera me en Torna il sereno zefiro met Emma Kirkby en Anthony Rooley (Hyperion CDA 66106).