CD Recensies

KODÁLY: CONCERT VOOR ORKEST; ZOMERAVOND; PAUWVARIATIES E.A.

Kodály: Háry Jánossuite op.15; Dansen uit Galánta; Dansen uit Maroszek; De pauw; Variaties over het Hongaars volksliedje ‘De pauw’; Theaterouverture; Concert voor orkest; Zomeravond; Symfonie in C; Háry Janos op.15; Minuetto serio; Balletmuziek; Hongaars rondo; Psalmus hungaricus op. 13. Erzsébet Komlóssy, László Palócz, György Melis, Zsolt Bende, Olga Szönyi, Lajos Kozma met het Londens symfonieorkest koor, het Wandsworth schooljongens koor, het Edinburgh Festival koor, het Brighton Festival koor, Philharmonia Hungarica o.l.v. Antal Dorati en het Londens symfonie orkest o.l.v. István Kertész. Decca 443.006-2,  478.2302 (4 cd’s, 4u. 55’55”). 1968/73

 

Het begin van de loopbaan van Zoltán Kodály verliep vrij onopvallend. Pas nadat hij in 1905 was afgestudeerd aan de universiteit Boedapest en samen gaven ze daarna richting aan de ontwikkelingen in de Hongaarse muziek. Dat  begon om via diverse onderzoektochten in een ware pelgrimage  volksliedjes te verzamelen en te documenteren. Daaruit volgde een vriendschap voor het leven. Hun samenwerking resulteerde onder andere in de publicatie van een bundel met dergelijke liedjes in 1906. Later dat jaar was de première van Kodály’s symfonisch gedicht Zomeravond.

In 1923 had de componist groot succes met zijn Psalmus hungaricus, een werk dat was gecomponeerd voor de vijftigste verjaardag van de vereniging van Boede en Pest. Kort daarop resulteerde een contract met Universal Edition in de publicatie van heel wat meer werken.

Altijd was en bleef Kodály een nogal conservatieve componist die niet de neiging had om de gevestigde klassieke vormen geweld aan te doen. Zijn belangstelling was primair op de melodiek gericht. Toch heeft hij ook een heel eigen stem. 

Gregoriaans, Palestrina, Bach en Debussy leverden naast de lokale folklore de componenten voor Kodály’s werken. 

Het mooie en goede aan dit Decca album met lp heruitgaven van de belangrijkste orkestopnamen van de essentiële werken uit Kodály’s op dit terrein niet zo grote oeuvre is, dat hiervoor de opnamen ter beschikking stonden van twee der best voor dat doel gewapende, van origine Hongaarse dirigenten Antal Dorati en István Kertész die zelf ooit student bij deze componist waren.

Ga maar in sommige Vergelijkende Discografieën en afzonderlijke cd recensies na, dat hijvoorbeeld de opnamen van de Psalmus hungaricus en het volledige Singspiel Hary János. Met meer toewijding klonken deze werken nog zelden op lp en cd. De enigen die met een aantal orkestwerken een weerwoord op een degelijk hoog niveau levert, zijn Yan-Pascal Tortelier (Chandos CHAN 9811) en Iván Fischer (Philips 462.824-2).

Een deel van zijn waarde ontleent dit album natuurlijk aan de aanwezigheid van minder bekende werken als de geconcentreerde verklanking van de late Symfonie, de sfeervolle Zomeravond, de zo krachtig mogelijk gemaakte op zich nogal zwakke Theaterouverture en de voor het Concertgebouworkest geschreven Pauwvariaties, voorafgegaan door zijn voorbeeldthema. Ook het Concert voor orkest komt kernachtig uit de verf.