Karaev: Vioolconcert; Vingt ans après ‘Nostalgie’. Patricia Kopatchinskaja met het Azerbeidjans symfonie orkest o.l.v. Rauf Abdullayev c.q. Russisch staatsorkest o.l.v. Valeri Polyansky. Paladino Music PMR 0070 (60’23”). 2009, 2011

Na de vrolijke en muzikaal royale aanwezigheid van de Moldavische Patricia Kopatchinskaja in Rotterdam en op tv even nagekeken wat op deze site aan cd’s van haar eerder is besproken. Heel wat, maar deze met twee werken van de Azerbeidjaanse componist Faradz Karaev (1943) nog niet.

Zijn Vioolconcert uit 2004 is een krachtig werk in drie zonder onderbreking in elkaar overgaande delen waarin de solist een duidelijke, heel virtuoze hoofdrol vervult. Haar taak is omvangrijk en rijk voorzien van harmonischen, glissandi, pizzicati en het gebruik van de strijkstok vlak bij de kam om een metalige klank te krijgen.

Voor al dat spectaculaire werk lijkt Kopatchinskaja de in de wieg gelegde vertolkster. Het is wel aardig om ook vast te stellen dat de componist tersluiks wat toespelingen maakt op de concerten van Mendelssohn, Brahms en Berg. Ook zijn er echo’s van Schnittke. De finale heet ‘Vier variaties en thema’ en begint nog rustig met een dialoog tussen viool en cello, maar wordt daarna steeds koortsachtiger om weer kalm te eindigen. Fraai is ook de kleurige orkestratie.

Een betere, geconcentreerder en kernachtiger vertolking dan hier gegeven, had de componist niet kunnen verwachten. Hooguit had de opname wat briljanter mogen klinken.

Schnittke met zijn polystylistische voorkeuren komt opnieuw op de proppen in het in 2009 aan hem en Edison Denisov  opgedragen Vingt ans après ‘Nostalgie’. Een vierdelig werk dat kalm opent, maar waarover toch een donkere wolk hangt. De delen twee en drie zijn dan inderdaad dramatisch en van angst vervuld met belangrijke bijdragen van de houtblazers. Gelukkig eindigt de finale in een heel vreedzame wereld. De elegische sfeer is passend voor de aanleiding van deze strenge en tegelijk protesterende muziek. De live opname ontkomt niet aan het nodige gehoest.