Khatchaturian: Pianosonate; Pianostukken nr. 1 en 2; Kinderalbum band 1; Gedicht; Pianosonatine; Toccata. Iyad Sughayer. BIS SACD 2436 (74’46”). 2019

Iedereen die alleen aan het Vioolconcert en de balletmuzieken (wijlen de TV serie Onedin Line met gedeelten uit Spartacus) denkt wanneer de naam van de Armeense componist Aram Khatchaturian (1903 - 1978) ter sprake komt, doet er goed aan om eens naar deze cd met pianowerken te luisteren. 

Voor zijn cd debuut koos de Palestijns-Jordanese pianist begrijpelijk geen doodgespeelde bekende werken, maar deze Armeniër. Hij begint met de Pianosonate uit 1961, een driedelig werk dat niet geheel is doortrokken van de West-Europese traditie, maar sterk leunt op invloeden van de volksmuziek in contrasterende perioden van rust en felle uitbarstingen die de aandacht de volle 26’45’ geboeid houden.

Bij de beide Pianostukken heeft de ‘Valse caprice’ een dromerig karakter, terwijl de ‘Dans; een brokje pure volksmuziek is. De tien deeltjes uit het Kinderalbum (1947) hebben iets van een Slavische versie van Schumanns Kinderszenen en Debussy’s Jeux d’enfants.

In zijn Gedicht uit 1927 toont de componist hoe hij als jongeman al hoogbegaafd was en prachtige melodieën vond. De nog een tien minuten durende Sonatine uit 1959 heeft drie aardige, korte deeltjes die een milde inleiding vorm voor de magistrale Toccata (1932). Die is een ware tour de force vol haast niet te stoppen vaart en energie totdat de muziek plotseling vertraagt. Een werk met grote impact.

Sughayer maakt indruk met dit debuut. Hij ziet er niet uit als een krachtpatser maar weet alle nodige kracht op te roepen en te beheersen wanneer dat nodig is. Elders kan zijn voordracht ook strelend zijn.

Mooi dat deze wereld is ontsloten na een eerdere, iets anders geprogrammeerde aanzet van Kariné Poghosyan (Grand Piano GP 673) die zich als eerste om de pianowerken van deze componist bekommerde en ook een arrangement van de Maskeradesuite speelde.