Kaufmann, D.: Es kommen härtere Tage. Elisabeth Sykora (s), Elena Denisova (v), Alexei Kornienko (piano). Gunda König (spr), Dieter Kaufmann (tape en elektronia) met het Boedapest vocaal ensemble, het Karintisch Collegium musicum, het Gustav Mahler ensemble en het Moskou’s omroeporkest o.l.v. Alexei Kornienko. TYXArt TXA 14039 (78’37”). 1994/2012

 

De in 1941 geboren Oostenrijkse componist Dieter Kaufmann was in zijn land niet alleen een pionier op het gebied van de elektronische muziek, maar hij verbleef niet toevallig ook in Parijs waar hij met een beurs deelnam aan een compositieklas van Messiaen. Daar maakte hij de rellen van de protestbeweging in 1968 mee. Weer thuis besloot hij om naar aanleiding van die ervaring een werk tegen de oorlog te componeren wat hij al langer van plan was.   

Zo ontstond Es kommen härtere Tage, een werk dat bestaat uit ‘Evocation’ op. 11, ‘Concertomobil’ op. 18, ‘Paganihilismo’ op. 77, en ‘Elena en face’ op. 132.

Daarin wil hij de stem van het individu tegenover de massa laten horen en zo krijgt in de partituur elk individu zijn eigen stem als in een concert van duizenden. Uit die veelheid groeit vanuit een kiemcel weerstand zowel als inzicht. Kern van het stuk vormt het begrip ‘overgang’ in al zijn verschijningsvormen tussen klank en woord. Als technische middelen gebruikt Kaufmann vormstructuren die ontstaan door een symmetrische verdeling van het octaaf (drieklank, drie grote of vier kleine tertsen), intervalreeksen, toonladders afwisselend bestaande uit hele en halve noten.

In de praktijk is dat niet makkelijk te realiseren. Het veelzijdige team van Alexei Kornienko zal er heel wat tijd aan hebben besteed tijdens het instuderen, maar   werd net als de luisteraar daarna beloond met een knappe realisatie. Het werk heeft anno 2021 niets aan actualiteit verloren.