Kapsberger: Libro primo d’involatura di lauto. Frank Bungarten (git). MDG MDG 904.2200-6 (64’19”). 2021

 

Girolamo Kapsberger (ca. 1580 - 1651) beweerde dat hij van adelijke afkomst was, maar werkte heel gewoon als beroepsmusicus aan het pauselijke hof in Rome als beroemde en gevierd bespeler van de chitarone en de theorbe. Hij componeerde in vele genres, maar de meeste van zijn composities gingen verloren.

Zijn Libro primo d’involatura di lauto uit 1611 bestaat uit 32 deeltjes (toccata’s, gagliarda’s en correntes) in verschillende toonaarden. In dezelfde tijd verschenen ook dergelijke bundels van Alessanro Picinini (1623) en Michelangelo Galilei (1620).

De muziek van Kapsberger doet een groot beroep op het improvisatievermogen van de vertolker en zijn tablatures zijn berucht om hun inconstinentie en gebrek aan logica. Maten bevatten dikwijls niet het juiste aantal noten, er zijn onopgeloste dissonanten en zo meer. 

De muziek krijgt pas zin en betekenis als de vertolker daar wat van maakt en dat is hier zeker het geval. Frank Bungarten verdiepte zich in de geschiedenis van de gitaar en de makers daarvan. Zo kwam hij terecht bij Friedrich Schenk die een in het Berlijnse museum voor muziekinstrumenten bewaarde gekrulde gitaar met 10 snaren maakte in 1847. Op een door Jan Tulacek in 2016 gemaakte kopie daarvan speelt hij deze werken. Het lichaam van dit instrument is in een brede boog gekruld rond de toets en dat zorgt voor veel resonantie die meer weg heeft van een toetsinstrument dan van een gitaar.

Het resultaat klinkt inderdaad heel bijzonder. Kapsberger schreef vier van deze Libre en het lijkt of dit de eerste opname van nr. 1is, wat de uitgave extra welkom maakt.