Khatchaturian: Suites Maskerade, De Valenciaanse weduwe, De strijd om Stalingrad; Danssuite. Armeens filharmonisch orkest o.l.v. Loris Tjeknavorian. Alto ALC 1019 (70’40”). 1991

 

De Armeense componist Aram Khatchaturian (1903 - 1978) heeft nooit een opera geschreven, maar was verder actief op velerlei muzikaal gebied. Hij schreef de nodige balletmuziek, drie symfonieën, drie concerten en drie concert-rapsodieën, ouvertures, marsen, odes op Stalin, orkestliederen, veel toneel- en filmmuziek, kamermuziek en pianoconcerten. Voor zijn Vioolconcert kreeg hij in 1941 de Stalinprijs, voor het ballet Spartacus de Leninprijs.

Maar er was in detail nog meer, zoals deze cd aantoont. De Suite Maskerade bij het toneelstuk van Lermontov is daarvan het bekendst. De muziek klinkt enigszins als een opgepept Capriccio italien. Het aardigst daaruit is de ‘Mazurka’. Haast interessanter is De Valenciaanse weduwe uit 1957 die poëtischer is en waaruit we zes delen te horen krijgen. Het aardigst is het tweede deel met een mooie klarinetmelodie. Het ‘intermezzo’ heeft een stormachtig karakter.

De strijd om Stalingrad heeft een heroïsche en tragische sfeer overeenkomstig de felle strijd die daar van augustus 1942 tot februari 1943 woedde en die de inleiding vormde van de opmars van het Rode Leger richting Berlijn. In dit werk refereert de componist zowel aan Duitse militaire hoempamuziek als aan Sovjet propagandamuziek. Het heeft iets van Tchaikovsky’s Manfred in de hoogste staat van energie.

Tjeknavorian laat het hele programma energiek en met waar nodig aandacht voor de dans uitvoeren, losgeschud van vroegere al te veel Sovjetbravura.