CD Recensies

KRENEK, JONNY SPIELT AUF

Krenek: ‘Jonny spielt auf’ op. 45. Heinz Kruse (t., Max), Alessandra Marc (s., Anita) Krister St. Hill (t., Hoteldirecteur), Michael Kraus (t., Spoorwegbeambte), Marita Posselt (s., Yvonne) e.a. met het koor van de Opera Leipzig en het Gewandhausorkest Leipzig o.l.v. Lothar Zagrosek. Decca 436.631-2 (2 cd’s, 2u. 10’36”). 1991
 
‘Jonny spielt auf’ is een succesvolle jazzopera in twee aktes die in 1927 in Leipzig in première ging en 421 opvoeringen had voordat het werk door de Nazi’s in 1933 als ‘Entartete Musik’ werd verboden. Krenek zelf schreef het libretto. De handeling speelt deels in de Alpen, deels in Parijs in de jaren twintig vorige eeuw.
De componist Max zoekt in de gletscherwereld inspiratie voor een nieuw werk. Daar treft hij de zangers Anita die op een wandeling vanuit haar hotel is verdwaald. Ze is angstig in de koude bergwereld en vraagt Max om haar terug te leiden naar haar hotel. Max en Anita worden daarna al gauw een paar en betrekken een gemeenschappelijke woning. Maar Max is jaloers en spijtig als Anita naar Parijs vertrekt om in een opera te zingen. In het hotel in Parijs waar Anita verblijft speelt de zwarte jazzviolist Jonny, Hij is een rokkenjager en verbonden met het kamermeisje Yvonne. Jonny heeft het afgezien op de viool van de virtuoos Daniello die ook in hotel logeert, hij probeert vergeefs diens kamer binnen te dringen. In plaats daarvan probeert hij Anita te versieren, maar wordt daarbij door Daniello gestoord die vervolgens op zijn beurt Anita het hof maakt. Anita kan hem niet 
Weerstaan en brengt de nacht met hem door in haar kamer. Jonny benut de gelegenheid en verschaft zich met veen nagemaakte sleutel toegang tot de kamer van Daniello en steelt diens viool. Om deze uit het hotel te smokkelen verstopt hij de viool in de banjokoffer van Anita.
De volgende morgen vertrekt Anita om haar Max te treffen. De ijdele Daniello is dankbaar dat Anita hem ten afscheid een ring geeft. Maar dan ontdekt hij dat zijn viool is gestolen. Paniek alom, de hoteldirecteur ontslaat de onschuldige Yvonne, Daniello ziet een kans om zich op Anita te wreken en Anita krijgt van haar manager een lucratief aanbod om in Amerika tournee te maken. Jonny zegt zijn verdrag met het hotel op en reist achter Anita aan om in het bezit te komen van haar banjokoffer.
In het tweede deel klimt Jonny na de nodige verwikkelingen met de gestolen viool op de stationsklok, maar dan verandert deze plotseling in een reusachtige globe waarop de zwarte violist triomfantelijk staat te spelen. Allen om hem heen staat enthousiast te dansen op Amerikaanse jazzritmen en zingen: ‘Die Stunde schlägt der alten Zeit. / die neue Zeit bricht jetzt an. / Versäumt den Anschluss nicht. / Die Überfahrt beginnt / ins unbekannte Land der Freiheit. / Die Überfahrt beginnt / so spielt uns Jonny auf zum Tanz. / Es kommt die neue Welt übers Meer / gefahren mit Glanz / und erbt das alte Europa durch den Tanz.’
Dit is de enige, gelukkig goed geslaagde opname van dit werk uit Decca’s reeks ‘Entartete Musik.