Leistner-Mayer: Strijkkwartetten nr. 5 op. 147, 6 op. 148 en 7 op. 151. Sojka kwartet. TYXart TXA 17090 (77’15”). 2016 

Voor een componist van nu die hooguit enige lokale bekendheid geniet, kunnen aan zijn werken bestede aandacht in de vorm van TV en radioprogramma’s en mogelijk nog meer, want tastbare cd opnamen een uitkomst zijn om voor ruime verbreiding en betere bekendheid van zijn muziek te zorgen.

Neem de in 1945 in Kraslice bij Karlsbad aan de voet van het Ertsgebergte geboren Roland Leistner-Mayer die in München compositie studeerde bij Harald Genzmer en Günther Bialas en die in 1975 zijn Strijkkwartet nr. 1 ‘In memoriam Janáček’ schreef. Intussen heeft hij minstens zeven werken in dit genre op zijn nam staan en het is duidelijk dat hij deze vorm interessant vindt als uitdrukkingsmogelijkheid.

Waar nr. 5 en 7, het Ariadne kwartet, nog in de gangbare vierdelige vorm zijn geschreven met telkens het scherzo vóór het langzame deel, is nr. 7 in bijzondere vorm gegoten als 7 untapfere Bagatellen met de ondertitels ’Nachtklang - zwangsweise’, ‘Hinter dem Fenster’, ‘Blick zum Berg’, Blick zum Wassergraben’, ‘Ricordanza’, ‘Blick zum Torbogen’ en ‘Passare in’. Dat wijst op een achtergrond van concrete beelden uit zijn woonplaats Brannenburg bij Rosenheim, die alleen in het oog van de componist bestaan, maar waarvan de luisteraar toch een indruk bemiddeld wordt. 

Opvallend aan deze uitgave is dat de uitvoeringen in handen zijn van het Tsjechische Sojka kwartet, dat in 1992 werd geformeerd door de Praagse muziekstudenten Martin Kos en Martin Kaplan (v), Josef Fiala (va) en Hana Vitková (vc). Geen wonder waarschijnlijk dat bij de componist nog van een Tsjechische link sprake is en dat het programmaboekje ook een Tsjechische vertaling bevat.

Bij nader beluisteren blijken de kwartetten van deze componist niet in een geavanceerder idioom te zijn geschreven dan die van Janáček en Bartók. De snelle delen hebben vaak een licht neurotisch en motorisch karakter, de langzame ademen meer rust en hebben een breder expressiegamma. Het geheel loont de moeite van het aanhoren en nadere verkenning, zeker omdat de vertolkingen zo gaaf en genuanceerd zijn.

Wie Wikipedia raadpleegt over deze componist, zal zien dat heel wat meer van zijn werken zijn opgenomen. De strijkkwartetten nr. 2 en 3 bijvoorbeeld door het Suk kwartet (Iton 01), Confutatis voor 2 orgels door Elisabeth Sperer en Winfried Englhardt (Motette CD 12071), de Liederencyclus Beziehungen door Anette Joanna Niemeier en Robert-Fabian Schneider (Balance BAL 9301-1) en het Trio con animazione voor piano, trompet en trombone op. 65 door het Trio Armin Rosin (Hänssler CD 98.151).