CD Recensies

LEONINUS: ORGANA

Leoninus: Alleluia non vos relinquam orphanos; Alleluia dulce lignum, dulces clavos; Alleluia Spritus Sanctus procedens; Alleluia paraclitus Spritus Sanctus; Priusquam te formaremn; Alleluia inter natos mulierum; Viderunt omnes; Alleluia dies sanctificatus illuxit nobis; Alleluia Pascha nostrum. Red Byrd en Cappella Amsterdam o.l.v. Daniel Reuss. Hyperion CDA 66944 (71’05”). 1995

Onder de titel ‘Gewijde muziek uit het twaalfde eeuwse Parijs’ biedt de Cappella Amsterdam hier een beeld van wat één van de eerste componisten uit de meerstemmigheid, Léonin, of beter magister Leoninus daaraan bijdroeg. Hij was in de tweede helft van de twaalfde eeuw werkzaam in de Note Dame en zijn werk is nagelaten in jaren later samengestelde Magnus liber organi waarin de vroegste Parijse organumtraditie is genoteerd.

Een organum is een geestelijk vocaal werk waarin een gregoriaanse melodie (tenor) in lange noten wordt gezongen, waarboven zich één (duplum) of nog een tweede (triplum) stem zich beweegt in lange melismatische lijnen. In het Magnus Liber vinden we tweestemmige organa met de teksten van de belangrijkste liturgische feesten (Kerstmis, Pasen en Pinksteren), gerangschikt naar de volgorde van het kerkelijk jaar. De tweestemmige organa (die waren bedoeld voor de beste zangers!) worden meestal afgewisseld met eenstemmige gregoriaanse gezangen.

Het ensemble weet goed raad met de bewerkelijke, melismatische, rapsodische melodielijnen en schept de juiste, licht gepassioneerde sfeer en het goede karakter.John Potter en Richard Wistreich van Red Byrd begaven zich later nog eens op het pad van Leoninus met Organa voor Kerstmis, toen samen met Yorvox (Hyperion CDA 67289).