Lassus: Missa Bell’amfitrit’altera; Palestrina: Missa Hodie natus est; Hodie natus est; Stabat mater a 4. Schola cantorum Oxford o.l.v. Jeremy Summerly. Naxos 8.550836 (65’47”). 1993

Sinds het midden van de zestiende eeuw werd het begrip musica reservata toegepast op componisten die trachtten de betekenis van de tekst in muziek om te zetten. Een tijdgenoot schreef over Lassus: “…. De dingen uit de tekst worden zo duidelijk dat ze voor ogen lijken te staan.”

Middelen als chromatiek waarmee de melodie expressiever werd gemaakt door noten te gebruiken die los stonden van de toonaard waarin deze was geschreven, werden steeds vaker toegepast en in zijn vroege werken – vooral liederen en madrigalen – past Lassus extreem veel chromatiek toe, met name in declamatorische passages.

Maar naarmate zijn carrière vorderde, werd zijn stijl qua expressie subtieler en economischer in het gebruik van die chromatiek. De achtstemmige Missa Bell’amfitri’altera begint heel eenvoudig maar stralend en bezit verder stemmingswisselingen die meestal worden bereikt met variaties in de muzikale textuur en het ritme.

Zijn laatste werk, Lagrime di San Pietro is een buitengewoon kernachtige cyclus van gewijde madrigalen waarin de strengheid en de intensiteit van de getoonde gevoelens volmaakt overeenkomen met de helderheid van de dichterlijke verbeelding.

De Engelse Schola cantorum uit Oxford voeren Lassus en Palestrina zodanig uit dat de overeenkomsten tussen beiden duidelijker beklemtoond worden dan de verschillen. De vertolkingen zijn duidelijk in de Engelse traditie met een heldere uitspraak, goed gemengde stemmen en een zorgvuldige frasering. Het resultaat is prachtig, zij het aan de enigszins koele kant.