Ligeti; Études nr. 1-14; Musica ricercata nr.1-11. Pierre-Laurent Aimard. Sony SK 62308 (74’02”). 1995
Ligeti voltooide zijn eerste band met études in 1985 en de tweede in 1993, daarna ging hij aan de slag met een derde. Even ambitieus als de études van Chopin en Debussy vinden de stukken van Ligeti de piano als het ware opnieuw uit; een instrument dat aan de zijlijn was geraakt door invloeden van de avant-garde, afgezien van bij mensen als Stockhausen en Boulez die echter complexe effecten introduceerden welke ook Ligeti niet uit de weg gaat. Soms lijkt het onmogelijk dat één enkele vertolker ze alle de baas kan worden.
Net als bij zoveel andere recente muziek van Ligeti zijn de études gebaseerd op een nogal ingewikkelde interactie van verschillende ritmen en tempi. Veel van de stukken zijn snel en op het furieuze af met conflicterende ritmische lagen die uit een vlaag noten tevoorschijn komen, zoals bijvoorbeeld meteen in de eerste étude ‘Désordre’ of de inderdaad duivelse dertiende ‘L’escalier du diable’.
Andere zijn wat rustiger, zoals de stralende ‘Arc-en-ciel’ of de treffende ‘Cordes vides’. Maar mooist van al is nr. 6, ‘Automne à Varsovie’ waarin vier elkaar overlappende tempi worden gebruikt om een nevelige impressionistische klanksluier op te wekken. Een prachtig samengaan van poëzie en techniek, heel evocatief en absoluut origineel.
De prachtige Musica ricercata cyclus uit 1951/3 waarvan Stanley Kubrick – altijd al een fan van Ligeti - gebruik maakte voor de soundtrack van Eyes wide shut, vormen een ideale aanvulling.
Zo zelfverzekerd en overtuigend als Aimard de polyritmische moeilijkheden overwint, zullen weinigen dat hem nadoen. Hij brengt ook fraai alle caleidoscopische nuancen en gradaties van de kleur tot uiting. De opname bevat ook 1 étude uit de derde band (1995-…..).