Strauss, R.: Also sprach Zarathustra op. 30; Mahler: Totenfeier; Sinfonisches Präludium in c (1876). Berlijns omroeporkest o.l.v. Wladimir Jurowski. Pentatone PTC 5186-597 (64’46”). 2016
Dat Jurowski zorgt voor een uitvoering van Also sprach Zarathustra uit 1896 die tot de beteren behoort, naast de lezingen van Karajan (DG 447.441-2), Haitink (Philips 442.281-2) en Reiner (RCA 82876-61389-2) is natuurlijk bevredigend. Maar dat hij anno 2017 nog voor een Mahlerpremière zorgt door een paar decennia terug te gaan in de muziekgeschiedenis, is van veel wezenlijker belang. Het gaat om het Sinfonisches Präludium uit 1876 waarvan alleen op YouTube een opname met het Schots nationaal orkest onder Neeme Järvi circuleert.
In het verleden werd dit adagio als Mahlers waarschijnlijk eerste proeve op symfonisch gebied aanvankelijk toegeschreven aan Bruckner, maar in de jaren tachtig vorige eeuw toonde Paul Banks in een analytische studie, die later werd geverifieerd door Mahlerexperts als Donald Mitchell en David Matthews aan.Als bewijsvoering werden de structuur en de overeenkomsten met het prille Pianokwartet en de eerste versie van Das klagende Lied aangevoerd. De Duitse componist Albrecht Gürsching werd gevraagd om te zorgen voor een ‘performing edition’ die in 1981 voor het eerst door Lawrence Foster met het ook in deze opname optredende Berlijns Omroeporkest werd uitgevoerd. Later maakte ook Henk Mertens nog een symfonische versie.
Totenfeier, het symfonisch gedicht uit 1888 dat in 1893 werd omgevormd tot het eerste deel van Symfonie nr. 2 is bekender. Ht was vagelijk gebaseerd op een door Siegfried Lipiner vertaald dramatisch epos van Adam Mickiewicz.
Jurowski had Totenfeier in 2011 al eens opgenomen met het Orchestra of the age of musical enlightenment (Signum SIGCD 259) maar keert hier met meer overtuiging naar het stuk terug. Mooie eerdere opnamen van Totenfeier waren er al van Chailly (Decca 470.283-2), Boulez (DG 457.649-2) en Paavo Järvi (Virgin 216.576-2), maar Jurowski overtuigt evenzeer.
Als vrijwel steeds zorgen de Pentatone opnametechnici voor een heel levensecht geluid.