CD Recensies

MOZART: MIS NR. 18 GROßE MESSE, ARMAN

Mozart: Mis nr. 18 in c KV. 427 Große Messe, reconstructie en voltooiing door Clemens Kemme met uitgebreide inleiding. Christina Landshammer (s), Anke Vondung (ms), Steve Davislim (t), Tobias Berndt (b) met het koor van de Beierse omroep en de Akademie für alte Musik, Berlijn o.l.v. Howard Arman. BR Klassik 900917 (2 cd’s, 2u., 14’03”). 

 

Kort na zijn huwelijk met sopraan Constanze Weber (die mogelijk de première zong) in augustus 1782 begon Mozart aan zijn Mis nr. 18. Daarmee vervulde hij een eerder gedane belofte dat hij voor deze gebeurtenis een dankmis zou schrijven. Het werd een ambitieus werk en als zodanig waarschijnlijk grootste koorwerk. Om onduidelijke redenen is het werk echter nooit geheel voltooid.

Het ‘Kyrie’ en ‘Gloria’ zijn volledig, van het ‘Credo’ zijn alleen ‘Credoin unum Deum’ en ‘Et incarnatus est’ in klad uitgeschreven.Secundair materiaal maakt een reconstructie van het ‘Sanctus’ mogelijk (daarvan zijn alleen de blazers- en paukenpartituur in Mozarts handschrift bewaard), het ‘Agnus Dei’ is niet getoonzet en van het ‘Gratias’ is alleen een fragmentarische schets in autograaf bewaard gebleven, net als twee schetsen voor het ‘Doina nobis pacem’. 

Deze Mis is veel grootser en complexer met meer versieringen dan zijn inn Salzburg ontstane Missen en omvat de grootse barokke traditie van de fuga    en veel koren klinken ernstig en somber. Veel van de soli zijn daarentegen gemodelleerd naar opera-aria’s met briljante coloraturen. Dergelijke stijlcontrasten versterken de expressieve kracht van het werk.

26 oktober 1783 werd de mis in de Salzburgse St. Peter voor het eerst uitgevoerd. 

Wat in deze opname gebeurt, is bijzonder. Op basis van het voorhanden materiaal reconstrueerde en voltooide de aan het Amsterdams conservatorium werkzame muziektheoreticus en bewerker Clemens Kemme die het proefschrift Mozart’s unfinished Mass in c minor: History, theory and practice of its completion bij Breitkopf & Härtel uitgaf de Mis.

Op de bijna vijf kwartier durende tweede cd geeft Markus Vanhoefer daarover een inleiding met muziekvoorbeelden waaraan de sprekers Christian Baumann, Hans Jürgen Stockerl, Norman Hacker, Franziska Ball en Katja Schild meewerken.

Na de opname van Gardiner (Philips 420.210-2) is dit een nog consequenter  historiserende versie met een passend instrumentarium en stijlbewuste zangers.Een hoogtepunt is Christina Landshammer’s verrukkelijke en vol passie gezongen ‘Et incarnatus est’ met prachtige obligaatpartijen voor fluit en hobo. Het Münchense koor zingt met heldere, vlekkeloze precisie. Het ‘Kyrie’ is passend triest maar veerkrachtig en scherp en het vermijdt klagerige zwaarte, het ‘Gloria’ uitbundig en het ‘Credo’ levendig. Maar de grote meerwaarde schuilt natuurlijk in de nu mooi herstelde gedeelten. Hoe dat tot stand kwam, wordt mooi uitgelegd op cd nr. 2.

Deze uitgave lijkt een ‘must have’ voor Mozartianen.