Ravel: La valse; Moesorgsky: Schilderijententoonstelling. Les siècles o.l.v. François-Xavier Roth. Harmonia Mundi HMM 90.5282 (43’). 2019

In 2013 ondernam Jos van Immerseel een poging om Moesorgsky’s Schilderijentententoonstelling in de bekende orkestratie van Ravel, samen met diens Ma mère l’oye op semi-oude instrumenten op te nemen (Zig-Zag territoires ZZT 343) en François-Xavier Roth doet het hem op iets andere wijze na met Les siècles. Volgens hen beiden geven moderne in massaproductie vervaardigde blaasinstrumenten een minder juiste indruk van de klankkleuren die Ravel voor ogen stonden. Met de hand vervaardigde Franse instrumenten uit het begin van de twintigste eeuw deden dat beter. Het verschil is vooral te merken bij de pikante en kleurige, maar ook transparant klinkende kleurige houtblazers en het met meer temperament klinkende koper. 

Maar waar de uitvoering van Van Immerseel ook wat onbeholpen klinkende momenten had, kennen de blazers van Roth geen technische beperkingen en voegen de op darmsnaren spelende strijkers daar hun authentieke bijdragen aan. Alles in een aangename mengeling van elegantie en sarcasme.

Eenzelfde behandeling, toegepast op een toenemend wervelende, maar tenslotte fataal eindigende La valse leidt tot een wat luchtiger, minder dreigende uitvoering vol mooie details en met soms snerpend koper. Een nachtmerrie is zo voorkomen. Niets gaat verloren in dit tweetal vertolkingen, sommige details worden uitgelicht en het ‘Kuikenballet’ wordt een feest, maar elders in de Schilderijententoonstelling had de muziek best wat donkerder mogen klinken, vooral in ‘Catacomben’. Het vlotte tempo in ’Tuilerieën’ en ‘De markt in Limoges’ is ook winst en ‘Baba Yaga’ blijft even afschrikwekkend als het hoort. De ‘Grote poort van Kiev’ krijgt een ritmische impuls die het bombastische karakter versterkt.

Het orkest houdt van gespierde taal en voegt veel waardevols aan de discografie van beide composities toe.