Mahler: Lieder und Gesänge. ‘Lieder eines fahrenden Gesellen’ nr. 1-4; ‘Im Lenz’, ‘Winterlied’, ‘Maitanz im Grünen’, ‘Serenade aus Don Juan’, ‘Aus! Aus’, ‘Starke Einbildungskraft’, ‘Selbstgefühl’, ’Ablösung im Sommer' (bew.), ‘Zu Strassburg auf der Schanz’ (bew.), ‘Nicht Wiedersehen’ (bew.), ‘Um schlimme Kinder artig zu machen (bew.), ‘Erinnerung’ (bew.), ‘Hans und Grete’ (bew.), ‘Und ging mit Lust durch einen grünen Wald’ (bew.), ‘ Frühlingsmorgen’ (bew.), ‘Phantasie aus Don Juan’ (bew.), ‘Scheiden und Meiden’ (bew.), ‘Erinnerung’ (bew.). Thomas Hampson (b) met resp. David Lutz (piano) en het Philharmonia orkest o.l.v. Luciano Berio. Teldec 9031-74002-2 (67’25”). 1992
In de cd recensierubriek is veel aandacht besteed (vaak meermaals) aan het totale oeuvre van Mahler. Het enige genre dat nogal is tekortgekomen, zijn de liederen, zoals ’Im Lenz Winterlied’ en ‘Maitanz im Grünen’. Gelukkig is er uitkomst, maar dan ook slechts via deze ene cd.
Ze worden vaak gerangschikt in de bundels ‘Lieder und Gesänge aus der Jugendzeit’ en hebben vaak ongeveer dezelfde kwaliteiten en eigenschappen. ‘Zu Strassburg auf der Schanz’ is het eerste van de reeks ‘militaire’ liederen, die later culmineerde in ‘Revelge’ en ‘Der Tamboursg’sell’. Om het beeld te schetsen van een soldaat die wegens desertie op executie wacht, schreef Mahler een militaire treurmars vol orkestrale effecten. We kunnen hoornsignalen horen, paukenroffels en zelfs fanfares. Het lied is vol tragische ironie, zeker zoals Hampson het voordraagt.
Het neppathos van de dood van een koekoek is aan de orde in ‘Ablösung im Sommer’. De gestileerde vogelroepen, zoals die in meer liederen voorkomen, zijn niet langer een versiering, maar geïntegreerd in de thematische substantie zelf. Het lied is doorgecomponeerd en ontdaan van populaire elementen. Later gebruikteMahler dit lied als thema in het ’scherzo’ van zijn Symfonie nr. 3.
‘Scheiden und Meiden’ is nog zo’n voorbeeld vaneen liefdespaar dat afscheid neemt. Het ritme van galopperende paarden klinkt voortdurend in de begeleiding. Hier combineert Mahler strofische- en doorgecomponeerde techniek door dezelfde begeleiding voor het tweede couplet te kiezen en de melodie te veranderen.
’Nicht Wiedersehen’ is een van Mahlers beste liederen. Een langzaam, treurmarsachtig ritme wijst op het verdriet van een geliefde die bij zijn terugkeert zijn partner dood aantreft. De afwisseling tussen majeur en mineur is een graag gebruikt stijlmiddel van de componist.
In schril contrast hiermee staat ‘Selbstgefühl’ dat is vervuld van spottende humor, ironie en charme. Dit lied lijkt wat op ‘Hans und Grethe’, maar is geraffineerder en subtieler. De tempoaanduiding ‘In verdriesslichen Ton’ is veelzeggend.
En zo gaat het door in dit prachtige recital dat een uniek karakter heeft. Nadere aanbeveling is niet nodig.