Mozart: De toverfluit KV 620 (in het Nederlands). Iris de Koomen (koningin van de nacht), Karin ten Cate (Pamina), Joost van der Linden (Tamino), Pieter Hendriks (Papageno), Wendy Roobol (Papagena), Jan Polak (Sarastro en eerste priester), Steven van Gils (Monostatos) en Harda van Wageningen (dame, knaapje) met instrumentaal ensemble o.l.v. Vaughan Schlepp. Brilliant Classics 92620 (2 cd’s, 95’15”).

Mozarts tweehonderdvijftigste verjaardag volgend jaar werpt op allerlei fronten zijn schaduwen vooruit. De muziekindustrie zal zich opnieuw niet onbetuigd laten, de theaterwereld zal zich weer een jaarlang intensiever op de opera’s werpen. Veel meer, mogelijk nog ‘authentieker’ van hetzelfde. Maar er zijn ook leuke afleidingen.

Neem het initiatief van het Amsterdams Marionetten Theater dat Mozarts eerste (Bastin und Bastienne) en laatste opera (Die Zauberflöte) op het speelplan zette en om laatstgenoemd werk geschikt te maken voor kinderen en volwassenen vanaf zeven jaar met onvoldoende zitvlees voor een echt volledige opvoering van zo’n 142’ lengte weliswaar nauwelijks nummers coupeerde, maar in de bewerking van Vaughan Schlepp wel menig item bekortte zodat 95’15” weliswaar inclusief dialogen overbleven en haast noodzakelijkerwijs moest worden gekozen voor een Nederlandstalige vertaling.

Normaal gesproken worden tegenwoordig opera’s gelukkig vrijwel steeds in de oorspronkelijke taal uitgevoerd; de Duitse theaters zijn daartoe al lang geleden overgegaan, de Engelse nog steeds niet uniform en de reeks Engelstalige opera’s van Chandos op cd schijnt voor zo’n groot taalgebied een succes te zijn. Maar ooit één keer Wagners Meistersinger als Les maîtres chanteurs de Nuremberg in Parijs was te vervreemdend voor me om nog genietbaar te zijn.

De ouverture die hier van de oorspronkelijke ongeveer zes à zeven minuten is teruggebracht tot slechts 3’04” geeft daarvan een voorproefje en de rest is navenant. ‘De Vogelfänger bin ich ja’ van 3’00” is als ‘Een vogelvanger faldera’ teruggebracht tot 1’52”, de aria van Tamino ‘Dies Bildnis ist bezaubernd schön’ van 4’00” als ‘Betov’rend mooi is dit portret’ tot 3’21”, de aria van de koningin der nacht ‘O zittre nicht, mein lieber Sohn’ van 4’50” als ‘Kom, schrik nu niet, kom wees niet bang’ minder ingrijpend tot 4’22” enzovoort. De Nederlandse vertaling van Frederieke Cannegieter is overigens best knap en passend en minder afstotelijk dan die van Jan Engelman voor Bachs Matthäus Passion, waar ‘Blute nur’ werd tot ‘Bloed maar door’.

De begeleiding is hier logischerwijs ook drastisch gereduceerd. In plaats van het volledige Mozartorkest horen we hier een strijkkwartet aangevuld met een fortepiano voor de recitatieven en twee traverso’s plus een contrabas. Voor de zangers is een beroep gedaan op merendeels (nog) vrij onbekende, jonge solisten. Die solisten vervullen verder ook dubbelrollen als dames van de koningin van de nacht, priesters en koor.

De hele aanpak is levendig en houdt de belofte in van avontuur en pret. De extreme stemmen van Iris de Koomen als virtuoze, in haar vocale trapezenummers overtuigende Koningin van de nacht en de donkere bariton van Jan Polak als Sarastro beschikken over de noodzakelijke vocale en technische capaciteiten om hun zware rollen naar behoren te kunnen vervullen. Karin ten Cate als Pamina treft met haar mooie, heldere stem en zorgt voor klankschoonheid, gepaard aan een intelligente rolopvatting. De Tamino van Joost van der Linden en de Papagena van Wendy Roobol zijn ook uitstekend in dit kader. De Monostatos van Steven van Gils klinkt wat jeugdig voor deze rol, maar dat past eigenlijk wel binnen de jeugdige aanpak van het werk.

De cd opname dient als audiobasis voor de reeks komende voorstellingen en vormt een pasklaar, goed initiatief om de kosten te drukken. De door het Haagse Ottavoteam verzorgde opname maakt een heel goede indruk qua balans en ambiance. Logisch dat dit een Zauberflöte ‘hors concours’ is die op eigen doel en mérites moet worden beoordeeld. Als zodanig is het project zeker geslaagd; het kan goed dienen voor het muziekonderwijs aan kinderen.

In Nederland lopen de voorstellingen in het Amsterdams Marionettentheater bij de Nieuwmarkt al sinds medio september, maar er lijkt alle reden voor prolongatie in het echte Mozartjaar.

Voor nadere inlichtingen over de komende voorstellingen: www.marionettentheater.nl. Open vraag blijft wel hoe voorstellingen met Nederlandse tekst in april en mei volgend jaar in de Piccoli Teatri in Milaan en Brescia en in juli in het Franse Dijon zullen aankomen.