Messiaen: Vingt regards sur l’enfant Jésus. Pierre Laurant Aimard. Teldec 3984-26868-2 (2 cd’s, 1u. 55’46”). 1999

Messiaen: Vingt regards sur l’enfant Jésus. Steven Osborne. Hyperion CDA 67351/2 (2 cd’s, 2u. 06’26”). 2001

Vingt regards sur l’enfant Jésus is een ongeveer twee uur durend werk voor pianosolo “over de bespiegelingen van kindeke Jezus in de kribbe en de aanbidding die hem deelachtig wordt” in de woorden van de componist.

Het werk werd in 1944 geschreven en het is te begrijpen dat de achtergrond ervan hoogst bewogen is. De sombere ervaringen die de componist tijdens W.O. II opdeed gaven hem een nieuw inzicht in de muzikale kleurwerking en mee als gevolg van de klanken van de ondes martenot raakte hij sterk geboeid door muziek uit het Oosten. Daarenboven was hij verliefd geworden op een jonge Parijse conservatoriumstudente, de pianiste Yvonne Loriod. 

In Vingt regards is dat alles terug te horen want verspreid over zijn intense tranceachtige passages is ieder aspect van Messiaens muzikale kennis en ervaring tot dan toe te horen, nog uitgebreid door de grote pianistische gaven van Loriod.

De snelle, wat meer gecomprimeerde gedeelten zijn verbluffend en razend lastig uit te voeren, terwijl de langzamer gedeelten, zoals ‘Regard du fils sur fils’ in de lucht lijken te zweven als een fijn rag van herfstdraden.

Messiaens bewondering voor de pianomuziek van Debussy en Ravel komt ook vaak tot uiting, maar de herhaalde akkoorden en telkens terugkerende thema’s onthullen ook een geest die net een kijk had kunnen werpen op een weidsere wereld aan klankmogelijkheden.

De uitvoering van Aimard is een bijzondere prestatie en laat mee blijken van de allervolmaaktste pianistiek horen. Veel delen neemt hij razendsnel, maar zijn fenomenale techniek maakt dat mogelijk en plausibel. Bovendien weet hij een heel breed spectrum aan klankkleuren te verwezenlijken va marimba-achtige timbres tot spookachtige echo’s en glinsterende arpeggio’s. 

Steven Osborne zorgt voor een behoorlijk contrast omdat hij enigszins voor een understatement van de muziek zorgt, deze wat afstandelijker benadert en zijn eigen briljante techniek minder op de voorgrond plaatst.

Overigens is er ook een opname van Loriod op Adès en Warner Apex.