Messiaen: Catalogue d’oiseaux boek 1-7. Anatol Ugorski. DG 439.214-2 (3 cd’s, 3u. 01’20”). 1993 

Messiaen: Catalogue d’oiseaux boek 1-7. Peter Hill. Regis RRC 3008 (3 cd’s, 3u. 26’03”). 1896/92

Messiaen omschreef zichzelf ooit als ‘ornitholoog-musicus’, maar daarnaast was hij ook een haast geniale landschapschilder.

Hoewel elk deel uit zijn catalogus de naam van één enkele vogel draagt  en zo in totaal dertien vogels van de Alpenkauw tot de wulp plus een bastaardnachtegaal langskomen geven die delen meteen ook een indruk van een bepaalde plaats (vaak nog op een bepaald moment van de dag) en bevatten zij een zorgvuldige transcriptie en goed gedocumenteerde vogelgeluiden. Die beelden mogen dan naïef zijn, maar het enorme bereik aan klanken en klankcombinaties, de welsprekende, visionaire beschrijvende kracht van de hele onderneming maken het werk tot een van de hoogtepunten uit de twintigste eeuwse pianoliteratuur.

Het werk is zo lang en zo moeilijk dat topprestaties nauwelijks te verwachten zijn.

Toch waagden ettelijke pianisten zich daaraan. Naast de hier gesignaleerde Ugirski en Hill vanzelfsprekend ook Yvonne Loriod (Accord 480.104-5) en verder Håkon Austbö (Naxos 8.553532/3), Carl Axel Dominique (BIS CD 594/6), Martin Zehn (Arte Nova 74321-72122-2) en Paul Kim (Centaur CRC 2567/9).

Maar aangezien het betere de vijand van het goede is, gaat tenslotte toch de voorkeur uit naar beide bovengenoemde uitgaven. Ugorski en Hill zijn de ritmische complexiteit en de haast vingerbrekende uitdaging volkomen meester. Minstens zo belangrijk is dat ze geen moment uit het oog verliezen dat ze een sfeerschildering moeten geven van plaats en tijd, op de spits gedreven zelfs van de lichtval en de omgevingstemperatuur om zo de luisteraar een volledige indruk te geven van dit ontzagwekkende opus.