Mozart: Pianoconcerten nr. 1-27. Murray Perahia. Sony SX12K 46441, 82876-87230-2 (12 cd’s, 11u. 36’25”). 1975-1988

Mozart: Pianoconcerten nr. 1-27. András Schiff met de Camerata academica Salzburg o.l.v. Sandor Végh. Decca 448.140-2, 469.510-2 (9 cd’s, 10u. 00’31”). 1984-1990

Mozarts 27 pianoconcerten domineren zijn concertante repertoire en ze zijn opvallen consistent qua vorm. De achttiende eeuwse piano was nog niet in staat om in dynamisch opzicht de strijd op gelijkwaardig  niveau met het orkest, ook al was dat nog klein, aan te gaan (en concert komt van concertare: wedijveren).

Veel muziek uit die concerten berust dus op het eenvoudige systeem van de uitwisseling waarbij het orkest een thema speelt dat vervolgens wordt herhaald of ontwikkeld door de pianist en vice versa. 

Op een na beginnen alle concerten met een rechtstreekse orkestrale verklaring waarin niet alleen het hoofdthema, maar ook de andere relevante thema’s naar voren worden gebracht. Daarna neemt de piano het over. Maar ook al blijft die structuur in principe hetzelfde, toch is het verrassend hoe inventief de  muziek binnen die structuur wordt verwerkt.

Oppervlakkig bezien kan deze muziek broos lijken, maar achter de elegante façade schuilt een geest van een immense kracht en verbeelding.

Mozart schreef zijn echte pianoconcerten pas vanaf zijn zeventiende (de eerste vier concerten zijn arrangementen van andermans wek) en zij vormen – in tegenstelling tot de symfonieën – een corpus van consistent heel hoge kwaliteit. Het ligt voor de hand om de complete reeks aan te schaffen, maar wie het liever bij een selectie houdt, vind hieronder het belangrijkste elftal.

De eerste keus voor zo’n volledige set valt op Murray Perahia, een voortreffelijk Mozartvertolker met een onfeilbaar gevoel voor vormgeving, melodiek en een heel precieze, heldere toon. De samenwerking met het orkest kan haast niet beter en het resultaat wordt vooral ook gekenmerkt door een gevoel van groot musiceerplezier dat overdrachtelijk is. De 12 cd’s uit deze complete opname zijn ook los verkrijgbaar.

Naast de cyclus van Perahia is/was die van Schiff (die bij voorkeur passende eigen cadensen speelt) het mooist. De pianist speelt op een Bösendorfer en huldigt een merendeels milde opvatting; hij benadert soms de pianoforte kant maar brengt uiteraard meer kleur aan. De Decca opnamen klinken mooier, voller, ronder dan die van Sony.

Natuurlijk bestaan meer volledige cyclussen, bijvoorbeeld van Daniel Barenboim (EMI 572.930-2), Alfred Brendel (Philips 412.856-2) en Geza Anda (DG 469.510-2).

Iedere rechtgeaarde Mozartliefhebber zou tenminste over de concerten nr. 9, 12, 15, 21,22-27 moeten beschikken. Recensies van deze werken zijn elders in deze rubriek te vinden.